نام کتاب : اخلاق در قرآن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 3 صفحه : 402
لِلَّهِ حِينَ عُصِىَ فى ارْضِهِ وَ ذُهِبَ بِحَقِّهِ؛ اين نامهاى از بنده خدا على اميرمؤمنان به جمعيتى كه به
خاطر خدا غضب كردند، در آن هنگام كه در زمين او عصيان شد و حق او را بردند».
(اشاره به قيام مردم در برابر غارت غارتگرى اطرافيان عثمان نسبت به بيت المال
است).[1]
7- در بعضى از احاديث آمده است: خداوند متعال به شعياء وحى فرستاد كه من صد
هزار نفر از قوم تو را هلاك خواهم كرد، چهل هزار نفر از بدان و شصت هزار نفر از
خوبان، شعياء عرض كرد: گنهكاران و بدان مستحق عذابند، نيكان چرا؟ خطاب آمد: «داهَنُوا اهْلَ الْمَعاصِى فَلَمْ يَغْضِبُوا لِغَضَبى؛ آنها با معصيت كاران تساهل و تسامح كردند، و به خاطر غضب
من خشم نگرفتند».[2]
اينها و مانند اينها كه در روايات اسلامى كم نيست همگى اشاره به خشمهاى مقدسى
دارد كه براى خدا و دفاع از حق در برابر ظالمان و گنهكاران انجام مىگيرد.
تفاوت خشمهاى مقدس و مزموم در اين است كه اولًا خشم مقدس تحت كنترل عقل و شرع
قرار دارد و به منظور بسيج تمام نيروها در برابر كار خلافى است كه در حال انجام
است تا جلو آن گرفته شود. ولى خشمهاى شيطانى نه تنها تحت كنترل عقل نيست بلكه هوا
و هوسهاى لجام گسيخته بر آن حاكم است.
ثانياً خشم مقدس هدف مقدسى را دنبال مىكند و همواره توأم با برنامه ريزى است
در حالى كه خشمهاى شيطانى نه هدف مقدسى دارد و نه برنامهاى.
ثالثاً خشمهاى مقدس هميشه حدود معينى دارد، و از حد تجاوز نمىكند در حالى كه
خشم شيطانى هيچ حد و مرزى را به رسميت نمىشناسد، و با يك مثال ساده مىتوان تمام
تفاوتهايى را كه در بالا آمد مشخص كرد، خشمهاى مقدس مانند سيلاب هايى است كه از
كوهها به راه مىافتد و پشت سد قرار مىگيرد و به صورت حساب شده در كانالها به
جريان مىافتد و سبب انواع آبادىها و بركتها است. در حالى كه خشم شيطانى همانند
سيلاب هايى است كه از كوه سرازير مىشود و هيچ مانعى بر سر راه آن نيست و هر چيزى
را بر سر راه خود بيابد درهم مىكوبد و ويران مىسازد.