نام کتاب : اخلاق در قرآن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 3 صفحه : 103
نماز انسان
را از زشتىها و منكرات باز مىدارد» و به يقين مفهوم آن عام است.
به همين دليل
در ذيل اين آيه حديثى وارد شده كه مىفرمايد: «مَنْ
قالَ فِى مُؤْمِنٍ مارَأَتْهُ عَيْناهُ وَ سَمِعَتْهُ اذُناهُ فَهُوَ مِنَ
الَّذينَ قالَ اللَّه عَزَّ وَ جَلَّ انّ الَّذينَ يُحِبُّونَ انْ تَشِيعَ
الْفاحِشَةُ فِى الَّذينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذابٌ اليمٌ؛ كسى كه
درباره مؤمن آنچه را مىبيند (از عيوب پنهانى) و آنچه را مىشنود (كه مردم درباره
او مىگويند) او از كسانى است كه خداوند متعال درباره آنها گفته كسانى كه دوست
دارند اشاعه فحشاء در ميان مؤمنان شود عذاب درناكى دارند».
اين نكته نيز
حائز اهميت است كه قرآن در آيه بالا مجازات اين گونه اشخاص را عذاب دنيا و آخرت
ذكر كرده، و اين نشان مىدهد غيبت و اشاعه فحشاء پىآمدهاى سويى در زندگى انسانها
نيز دارد.
آخرين سخن
درباره تفسير آيه فوق اين كه قرآن مجيد براى اين كه تأكيد بر اين مسأله مهم بگذارد
نمىگويد كسانى كه اشاعه فحشا كنند، گرفتار عذاب اليم دنيا و آخرت مىشوند، بلكه
مىگويد كسانى كه دوست دارند، اشاعه فحشاء در ميان مؤمنان شود چنين سرنوشتى دارند.
***
در چهارمين و آخرين آيه مورد بحث، سخن از جواز
غيبت در مورد ظالمان براى مظلومانى كه به دادخواهى برمىخيزند آمده است كه از آن
به خوبى روشن مىشود غيبت بدون مجوز جايز نيست، مىفرمايد: «خداوند دوست ندارد كسى
با سخنان خود بدىها را اظهار كند مگر آن كس كه مورد ستم واقع شد (و مىخواهد از
اين طريق تظلّم كند و رفع ظلم نمايد) (لا يُحِبُّ اللَّه
الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ الَّا مَنْ ظُلِمَ).
منظور از جهل
من القول، هر گونه ابراز و اظهار لفظى است خواه به صورت شكايت باشد يا حكايت، يا
غيبت، يا نفرين و مذّمت. بنابراين مظلومانى كه مورد ستم ظالمان قرار گرفتهاند
براى دفاع از خويشتن مىتوانند كارهاى ظالمان را برشمرند.
و براى اين
كه افرادى از اين استثناء سوء استفاده نكنند، و به بهانه اين كه
نام کتاب : اخلاق در قرآن نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 3 صفحه : 103