هلاكت او به سرعت فرا مى‌رسد».[1]

3- نشانه‌هاى غفلت‌

ممكن است اين مسئله براى بسيارى از مردم، مورد شك و ترديد واقع شود كه آيا واقعاً در صف غافلانند يا نه؟ پس لازم است تا پويندگان راه خدا و سالكان سبيل الى اللَّه، در هر مرحله خود را بيازمايند تا مبادا در صف‌ «غافلان» باشند؛ لذا بايد به علائم و نشانه‌هاى‌ «غفلت» توجه كنيم تا ناخواسته در دام آن گرفتار نشويم.

خوشبختانه در روايات اسلامى، علايم و نشانه‌هاى فراوانى براى غافلان ذكر شده است كه به چند نمونه اشاره مى‌كنيم:

1- در حديث مشروحى از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله، در پاسخ‌ «شمعون بن لاوى»- يكى از مسيحيان معروف زمان خود- آمده است، هنگامى كه شمعون از علائم غافلان از حضرتش سؤال كرد، ايشان در جواب فرمودند: «امَّا عَلامَةُ الغَافِلِ فَارْبَعَةٌ الْعَمى‌ وَ السَّهْو وَ اللَّهْو وَ النِّسْيَانْ؛ نشانه‌هاى غافل چهار چيز است: نابينايى (و بستن چشم بر روى حقايق) و سهو و لهو و نسيان (به گونه‌اى كه گرفتار فراموشكارى و سردرگمى به شهوات و عدم توجه به سرنوشت آينده خويش مى‌شود». [2]

همين مضمون در اندرزهاى لقمان حكيم به فرزندش ديده مى‌شود آنجا كه مى‌گويد:

«فرزندم هر چيزى نشانه‌اى دارد كه با آن شناخته مى‌شود ... و غافل سه نشانه دارد: سهو و لهو و نسيان». [3]

تفاوت سهو و نسيان در اين است كه نسيان به معنى فراموش كردن چيزى است كه قبلًا مى‌دانست، ولى سهو به معنى عدم توجه به امورى است كه بايد به آن توجه كند.

2- يكى ديگر از نشانه‌هاى‌ «غفلت» همنشينى با فاسدان و مفسدان و دورى از مجالس عبادت است. امام حسن مجتبى عليه السلام مى‌فرمايد: «الْغَفْلَةُ تَرَكُكَ الْمَسْجَدوَ

[1]-/ شرح فاسى غررالحكم، جلد 5، صفحه 272

[2]-/ بحار الانوار، جلد 1، صفحه 122

[3]-/ خصال صدوق، صفحه 138. طبع انتشارات علميه اسلاميه با ترجمه سيد احمد فهرى‌