در آغاز سوره الرّحمن (آيات 1 تا 4) نيز تعبير بسيار مهمّى درباره نعمت بيان كه مولود زبان است آمده، و بعد از ذكر نام خداوند «رحمان» كه رحمتش دوست و دشمن را احاطه كرده، اشاره به مهمترين مواهب الهى يعنى قرآن و سپس اشاره به آفرينش انسان و بعد نعمت بيان را به عنوان يك موهبت عظيم بيان مى‌دارد و مى‌فرمايد:

«الرَّحْمنُ- عَلَّمَ الْقُرآنَ- خَلَقَ الْانسانَ- عَلَّمَهُ الْبَيانَ؛

خداوند رحمان- قرآن را تعليم فرمود، انسان را آفريد- (و) به او بيان آموخت.»

به‌اين ترتيب، نعمت‌بيان را به عنوان مهمترين نعمتها بعد از آفرينش انسان ذكر مى‌كند.

اگر نقش بيان را در تكامل و پيشرفت زندگى انسانها و پيدايش و گسترش تمدّنها در نظر بگيريم يقين خواهيم كرد كه اگر اين نعمت بزرگ الهى نبود، هرگز انسان نمى‌توانست دانشها و تجربيّات خود را به آسانى از نسلى به نسل ديگر انتقال دهد، و سبب پيشرفت علم و دانش و تمدّن و دين و اخلاق گردد.

بى شك اگر يك روز اين نعمت بزرگ از انسانها گرفته شود، همان روز جامعه انسانى به قهقرا باز مى‌گردد.

بيان، ابزارى دارد و نتيجه‌اى، كه ما به خاطر عادت كردن به سخن گفتن هر دو را ساده مى‌پنداريم، در حالى كه كارى است بسيار ظريف و پيچيده و هنرى است بسيار مهمّ و بى‌نظير.

زيرا از يك سو، دستگاههاى صوتى براى ايجاد اصوات مختلف با يكديگر همكارى مى‌كنند، هواى فشرده در ريه‌ها، تارهاى صوتى را به صدا در مى‌آورند و اين صداها با كمك زبان و لبها و دندانها و فضاى دهان و حلق، حروف الفبا را با سرعت و ظرافت خاصّى به وجود مى‌آورند، و آن صداى ممتدى كه از حنجره بيرون مى‌آيد به وسيله ابزار فوق در اشكال و اندازه‌هاى مختلف بريده و چينش پيدا مى‌كند و حروف الفبا و كلمات را تشكيل مى‌دهد.

وضع لغات كه پايه اصلى سخن گفتن است و برحسب انواع نيازهاى مادّى و معنوى صورت مى‌گيرد، خود داستان عجيبى دارد كه اگر تعدّد زبانها را (كه به گفته بعضى از دانشمندان هم‌اكنون بالغ بر سه‌هزار زبان در دنيا داريم در نظر بگيريم) پيچيدگى و اهمّيّت‌