فصاحت قرآن سازگار نيست. [1]

پاسخ: تمام كسانى كه با چگونگى جمع‌آورى آيات قرآن آشنا هستند مى‌دانند كه آيات قرآن تدريجاً و به مناسبتهاى مختلف نازل شده است، به همين دليل بسيار مى‌شود كه يك سوره درباره مسائل مختلفى سخن مى‌گويد، بخشى از آن درباره فلان «غزوه» است، بخشى ديگر درباره فلان «حكم و تشريع» اسلامى است، بخشى با «منافقين» سخن مى‌گويد، و بخشى با «مؤمنين»؛ مثلًا اگر سوره نور را مورد توجّه قرار دهيم، مى‌بينيم بخشهاى مختلفى دارد كه هر كدام ناظر به مطلبى است، از «توحيد» و «معاد» گرفته تا اجراى «حدّ زنا» و داستان «افْك» و مسائل مربوط به «منافقين» و «حجاب» و غير اينها (ساير سوره‌هاى طولانى قرآن نيز كم و بيش چنين است) هر چند در ميان مجموعه اجزاء يك سوره، پيوند كلّى و عام وجود دارد.

دليل اين تنوّع محتواى سوره همان است كه گفته شد: قرآن تدريجاً و بر حسب نيازها و ضرورتها و در وقايع مختلف نازل شده است، و هرگز به شكل يك كتاب كلاسيك نيست كه موضوع واحدى را، كه از پيش تعيين شده، دنبال كند.

[1] تفسير المنار، جلد 6، صفحه 466.