و 360 دانشمند و مؤلّف معروف اسلامى.

براى هر شخص بى‌نظر، با نگاهى به مجموعه اين اسناد و مدارك، يقين پيدا مى‌شود كه حديث غدير از قطعى ترين روايات اسلامى و مصداق روشنى از حديث متواتر است و براستى اگر كسى در تواتر آن شك كند، بايد به هيچ حديث متواترى اعتقاد نداشته باشد.

و از آنجا كه ورود در اين بحث بطور گسترده، ما را از روشى كه در اين كتاب داريم خارج مى‌كند، در مورد اسناد حديث و شأن نزول آيه به همين مقدار قناعت كرده، به سراغ محتواى حديث مى‌رويم و كسانى را كه مى‌خواهند مطالعه وسيع‌ترى روى اسناد حديث داشته باشند به كتابهاى زير ارجاع مى‌دهيم:

1- كتاب نفيس‌ الغدير، جلد اوّل.

2- احقاق الحقّ‌، نوشته علّامه بزرگوار قاضى نور اللَّه شوشترى با شروح مبسوط آيت اللَّه نجفى، جلد دوم و سوم و چهاردهم و بيستم.

3- المراجعات‌، نوشته مرحوم سيّد شرف الدّين عاملى.

4- عبقات الانوار، نوشته عالم بزرگوار مير حامد حسين هندى (بهتر اين است به خلاصه عبقات جلد 7 و 8 و 9 مراجعه شود).

5- دلائل الصّدق‌، نوشته عالم بزرگوار مرحوم مظفّر، جلد دوم.

محتواى روايات غدير

در اينجا فشرده جريان غدير را كه از مجموعه روايات فوق استفاده مى‌شود مى‌آوريم: (البتّه در بعضى از روايات، اين داستان بطور مفصّل و طولانى و در بعضى ديگر بصورت مختصر و كوتاه آمده و در بعضى تنها به گوشه‌اى از داستان و در بعضى به گوشه ديگر آن اشاره شده و از مجموع چنين استفاده مى‌شود كه:)

مراسم حجّة الوداع در آخرين سال عمر پيامبر صلى الله عليه و آله، با شكوه هر چه تمامتر، در حضور پيامبر صلى الله عليه و آله به پايان رسيد؛ قلبها در هاله‌اى از روحانيّت فرو رفته بود، و لذّت معنوى اين عبادت بزرگ هنوز در ذائقه جانها انعكاس داشت.

ياران پيامبر صلى الله عليه و آله كه عدد آنها فوق العاده زياد بود، از خوش‌حالى درك اين فيض‌