و امّا ظلمشان بر مردم به خاطر اين بود كه باعث گمراهى ديگران نيز مى‌شدند، آن‌ها نه تنها راه سعادت را بر خود مى‌بستند، كه ديگران را هم به وادى شقاوت و گمراهى سوق مى‌دادند. اينان همانند بدعت‌گذارانند كه آثار گناه بزرگ و نابخشودنى بدعتشان، هزاران سال، و گاه تا دامنه قيامت، پرونده سنگين و ظلمانى گناهانشان را باز نگه مى‌دارد. به گونه‌اى كه اگر پشيمان نيز شوند، هيچ راه بازگشت و جبرانى ندارند.

و ظلم آن‌ها به آيات الهى نيز تصوّر مى‌شود، همان‌گونه كه در آيه شريفه 103 سوره اعراف به اين مطلب تصريح شده است. خداوند متعال در اين آيه شريفه مى‌فرمايد:

ثُمَّ بَعَثْنا مِنْ بَعْدِهِمْ مُوسى‌ بِآياتِنا الى‌ فِرْعَوْنَ وَ مَلَإِيهِ فَظَلَمُوا بِها فَانْظُرْ كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُفْسِدينَ‌

سپس به دنبال آن‌ها [پيامبران پيشين‌] موسى‌ را با آيات خويش به سوى فرعون و اطرافيان او فرستاديم؛ امّا آن‌ها (با عدم پذيرش)، به آن (آيات) ظلم كردند. ببين عاقبت مفسدان چگونه بود!

طبق صريح اين آيه شريفه عدم پذيرش و انكار آيات الهى- كه همان كتاب‌هاى آسمانى و معجزات پيامبران است- نوعى ظلم به آيات الهى شمرده مى‌شود؛ چون وقتى جلوى قابليّت چيزى، كه قابل هدايت مردم است، را بگيريم به آن ظلم كرده‌ايم، علاوه بر اين كه بر آن مردم هم ظلم شده است. بنابراين، كسانى كه اسلام را بد معرّفى مى‌كنند، يا با اعمال زشت خويش اسلام را بد جلوه مى‌دهند، يا قوانين اسلام را تفسير به رأى مى‌كنند، همه اين‌ها به اسلام ظلم كرده‌اند.

خلاصه اين كه، ظالم‌ترين مردم كسى است كه خداوند و پيامبرش را تكذيب كند و چنين كسى مجازات بس شديدى دارد كه در ادامه آيه شريفه به آن اشاره شده است.

«أَ لَيْسَ فِي جَهَنَّمَ مَثْوىً لِلْكافِرِينَ*»- سرنوشت چنين انسان‌هاى ظالمى، كه هم بر خويشتن و هم بر مردم ديگر و هم بر آيات الهى ظلم مى‌كنند، جهنّم است؛ جهنّمى كه جايگاه كافران است. اين كه در اينجا صريحاً جايگاه ظالم‌ترين افراد را بيان نمى‌كند، بلكه به صورت سؤال و استفهام آن را مطرح مى‌نمايد، خود نكته‌