راه اوّل: تفسير آيه با قطع نظر از شواهد ديگر

با تفكّر و تعمّق و دقّت در خود آيه شريفه و بدون كمك گرفتن از امور ديگر، پاسخ همه سؤالات روشن مى‌شود؛ به شرط آن كه منصفانه و به دور از تعصّب قضاوت كنيم؛ زيرا:

اوّلًا: آيه مورد بحث، آيه 67 سوره مائده است و مى‌دانيم كه سوره مائده آخرين سوره‌ [1]، يا از آخرين سوره‌هايى است كه بر پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله نازل گشته است. يعنى اين آيه در سال دهم بعثت، در آخرين سال زندگى آن حضرت، و بعد از 23 سال تبليغ پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله نازل شده است.

سؤال: راستى، چه چيزى پس از 23 سال و تا آخرين سالهاى عمر پيامبر صلى الله عليه و آله هنوز بطور رسمى مطرح نشده است؟

آيا اين مسأله مهم مربوط به نماز است، در حالى كه مسلمانان بيش از 20 سال نماز مى‌خواندند؟

آيا مربوط به روزه است، در حالى كه روزه پس از هجرت واجب شد و قريب به 13 سال از تشريع آن مى‌گذشت؟

آيا مربوط به تشريع جهاد است، جهادى كه از سال دوم هجرت شروع شده بود؟

آيا در رابطه با حجّ است؟

پاسخ: نه! انصاف اين است كه مربوط به هيچ يك از امور مذكور نيست! بايد ديد كه بعد از 23 سال زحمت طاقتفرساى پيامبر صلى الله عليه و آله، چه مسأله مهمّى بر زمين مانده است؟

ثانياً: از آيه شريفه استفاده مى‌شود كه اين مأموريّت پيامبر صلى الله عليه و آله بقدرى مهم و خطير است كه همسنگ و همطراز نبوّت است. احتمالاتى كه برخى از دانشمندان داده‌اند و امورى كه در سطور قبل به آن اشاره شد هر چند مهم هستند، ولى هيچ‌

[1] طبق روايتى، تمام اين سوره در حجّة الوداع (آخرين سفر حج پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله) و در بين راه مكّه و مدينه بر آن حضرت نازل شده است. (المنار، جلد 6، صفحه 116)