1. مباهله آخرين حربه‌

آيات 35 تا 60 سوره آل عمران پيرامون حضرت عيساى مسيح عليه السلام سخن مى‌گويد. در اين بيست و شش آيه، از تولّد حضرت عيسى عليه السلام، مقامات آن حضرت، شخصيّت مادرش، فضايل حضرت مريم عليها السلام، گفتگوى او با فرشتگان، مائده آسمانى، و مسائل ديگر بحث شده است. خداوند پس از اين بحث طولانى درباره حضرت عيسى عليه السلام به پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله مى‌فرمايد كه اگر مسيحيان پس از بيان همه اين امور و بحث‌هاى مستدلّ و منطقى بازهم زير بار نرفتند و اسلام را نپذيرفتند، راه متفاوت ديگرى در بر خود با آنها انتخاب كن، با آنها مباهله كن، تا حق روشن شود.

2. مباهله يعنى چه؟

مباهله از مادّه «بَهْل» گرفته شده است. و «بَهْل» در لغت عرب به معناى رها كردن است. شترها وقتى بچّه‌دار مى‌شوند پستانهاى آنها را مى‌بندند تا بچّه شتر همه شير مادر را نخورد و مقدارى براى صاحب شتر باقى بماند؛ ولى گاهى پستانها را باز مى‌كنند تا بچّه شتر هر چه ميل دارد بخورد، عرب به چنين شترى كه پستانهايش باز شده «ابل باهل» مى‌گويد، يعنى شترى كه شيرش رها شده تا بچّه‌اش از آن استفاده كند.

و امّا در اصطلاح، معناى ديگرى دارد و آن اين كه: هرگاه دو نفر بعد از بحث‌هاى منطقى و استدلالهاى عقلى و برهانهاى روشن، نتوانستند يكديگر را قانع كنند، در اينجا هر كدام در حقّ ديگرى نفرين مى‌كند و چنين مى‌گويد: «اگر من بر حق هستم و تو خلاف مى‌گويى به مجازات الهى گرفتار شوى» و ديگرى هم همين را تكرار مى‌كند. به چنين كارى با حصول شرائطش «مباهله» مى‌گويند.

ارتباط معناى لغوى و اصطلاحى «مباهله» با يكديگر روشن است؛ زيرا در مباهله شخصى كه مدّعى است حق مى‌گويد طرف ديگر را رها مى‌كند و امر او را به خداوند محوّل و واگذار مى‌نمايد.