فعّاليّت‌هاى ادراكى مى‌باشد، [1] و از جالب‌ترين و شگفت‌انگيزترين آنها مى‌توان قسمت مربوط به حافظه و خاطره را نام برد. كار اين قسمت بسيار حيرت آور است، زيرا در آنجا خاطرات يك عمر به صورت پرونده‌هاى منظّمى بايگانى مى‌گردد و انسان مى‌تواند با دقّت و مراجعه، در عرض چند ثانيه، تمام پرونده‌هاى بايگانى شده را زير و رو كند و به طور كلّى اوضاع چندين سال پيش، درباره شخص يا حادثه‌اى را به ياد آورد!

از اين گذشته، اين قسمت كوچك مخ، كار يك كتابخانه بزرگ را انجام مى‌دهد و دانش‌ها و فرآورده‌هاى علمى و تحقيقاتى انسان در همين قسمت ناچيز درج مى‌شود، با اين تفاوت كه در كتابخانه‌هاى بزرگ و مجهّز، لااقل چندين دقيقه براى پيدا كردن كتاب و مطلبى، وقت لازم است، در صورتى كه اين كتابخانه چند ميليمترى، بيشتر از چند ثانيه تفحّص و جستجو نياز ندارد و اغلب به محض اراده كردن، صفحات پرونده يا كتاب مورد نظر در مقابل فكر، مجسّم مى‌شود.

در بعضى از جرّاحى‌ها كه يك قسمت از مراكز حافظه كسى را برداشته شده مشاهده مى‌شود كه شخص مورد آزمايش جريان چند سال از عمر خود را به كلّى فراموش كرده و مانند كسى كه هيچ وقت آن سال‌ها را در دنيا نبوده، از كارهاى نيك و بد خود، از آشنايى‌ها و اوضاع و حوادثى كه در اين مدّت به وقوع پيوسته بود، به طور كامل بى‌اطّلاع شده و هر چه فكر و تأمّل مى‌كرد چيزى از آنها را در خود نمى‌يافت! آيا به نظر شما ثبت و ضبط كردن آن همه معلومات و خاطرات در يك‌

[1]. مراكز و منطقه‌هاى مختلف مخ عبارتند از:

الف) مراكز حسّى كه شامل منطقه‌هاى شنوايى، بينايى، چشايى، بويايى و لامسه است.

ب) مراكز حسّى كه در آن، منطقه حركات سر و گردن، تنه، دست‌ها و پاها از هم متمايز مى‌باشد.

ج) مراكزى كه شامل مناطق خاطره‌هاى حواس است.

د) مراكزى كه از مناطق خاطره، معانى، تكلّم تشكيل شده است.

ه) مراكز ارتباطى كه احساسات گوناگون مناطق مختلفه را به هم ارتباط مى‌دهد.