ستايش نامه علامه مجلسي - البحراني، الشيخ أحمد؛ جويا جهانبخش

نام کتاب : ستايش نامه علامه مجلسي نویسنده : البحراني، الشيخ أحمد؛ جويا جهانبخش جلد : 1 صفحه : 575

] 1] لمن المعالي مَلَّكَتهُ زمامَهاوغَدَت مُفاخِرةً به أَيّامُها ] 2] ومن العَوالم قلّدته أمورَهافسَعى بها نورُ الصواب أمامَها ] 3] عَلَم الفضائل والفواضل بحرها ال...طّامي ومن رفعت به أعلامُها ] 4] روض المعارف والعوارف زهرُها ال...مكنون، عنه تَفَتَّحَتْ أكمامُها ] 5] طَوْدُ المَفاخِر والمَآثِر أوجها ال... سّامي الّذي ارْتَفعت به آكامُها ] 6] ربّ العَرائس والنفائس من لهأعطت قياداً أن يفُضَّ ختامَها ] 7] مبدي اللطائف والطرائف جاعلمنها على طرف التمام لثامها ] 8] حلاّل مشكلها بجودة ذهنهكشّاف مَا استَغَشَتْه من إبهامها ] 9] طعّان لبّتها بعَضْبِ ذكائِهببيانِ قصد الحقّ [1] من إيهامها

[1] عبارتى است از قرآن كريم (علق، آيه 5).

[2] قدرى نگرنده است به عبارت قرآنى: «يُعْرَفُ المُجرِمونَ بِسيماهُم فَيُؤْخَذُ بِالنَّواصي والْأَقدام» (الرحمن، آيه 41).

[3] نگرنده است به دو حديثِ نبوى: «إِنَّ من البيانِ لَسِحراً» و«إنّ من الشِّعرِ لَحُكماً» ر.ك: ترك الإطناب في شرح الشهاب، به اهتمام: محمّد شيروانى، ص 555 و 556، چاپ دوم).

[4] پردازنده را در پردازش عبارت، نظر به اين عبارت قرآنى بوده است: «... فإذا ذَهَبَ الخَوْفُ سَلَقُوكُم بِأَلْسِنَةٍ حِدادٍ أَشِحَّةً على الخَيْر...» (احزاب، آيه 19).

[5] در پردازشِ عبارت، نظر به اين عبارت قرآنى بوده است: «... فإن استَطَعْتَ أن تَبتَغِيَ نَفَقاً فِي الأرضِ أَوْ سُلَّماً فِي السَّماء...» (انعام، آيه 35).

[6] «المُشارّة: المخاصمة؛ وفي الحديث: لاتُشْارِّ أخاك؛ هو تُفاعِل من الشرّ، أي لا تفعل به شرّاً فتحوجه إلى أن يفعل بك مثله؛ ويروى بالتخفيف؛ ومنه حديث أبي الأسود: ما فعل الّذي كانت امرأته تشارُه وتُمارُه» (لسان العرب، ابن منظور، نَسَقه: على شيري، دار إحياء التراث العربي، ج 7، ص 78، چاپ دوم).

[7] در دستنوشت چنين است . آقاى برگ نيسى حدس مى زنند كه «نوائب» صحيح باشد.

[8] نگرشى لطيف دارد به رخدادى كه در قرآن كريم گزارش شده و به الفاظِ دو آيتِ قرآنى: «... فَوَجَدا فيها جداراً يُريدُ أن ينقَضَّ فَأقامَه...» (كهف، آيه 77)؛ «وأمّا الجِدار فكانَ لِغُلامَيْن يَتيمَيْن في المدينة و...» (كهف، آيه 82).

[9] واپسينْ پاره عبارت، نگرنده است به آيه 97 سوره آل عمران: «ومن دخله كان آمنا».

[10] اگر مُراد پديدآورنده، عبارت قرآنى بوده ـ كه به احتمالِ نزديك به يقين چنين است ـ بايد گفت در نقل عبارت از حافظه، سهوى صورت گرفته است. احتمالاً خواست او، عبارت قرآنى «أَوَ لَمْ يَرَوْا أَنّا نَأْتي الأَرضَ نَنقُصُها مِنْ أَطرافِها» (رعد، آيه 41) يا «أفَلا يَرَوْنَ أنَّا نَأتي الأَرضَ نَنقُصُها مِن أطرافِها» (انبياء، آيه 44) بوده است.

[11] به نظر آقاى برگ نيسى «أبنائها» بايد خواند.

[12] يكى دو كلمه از دستنوشت در اين جا ناخوانا مانده است.

[13] الفاظ از آيه 38 سوره اعراف برگرفته شده است.

[14] آقاى برگ نيسى احتمال داده كه «فراغت» باشد.

[15] نيايشى است قرآنى (اسراء، آيه 80).

[16] عبارتى است قرآنى (فرقان، آيه 20).

[17] پاره نخستِ عبارت، از آيه 73 سوره آل عمران برداشت شده و پاره دوم هم متأثّر از اسلوب هاى قرآنى است. شايد پردازنده ستايش نامه در نقلِ عبارت قرآنى، سهو كرده و عبارت را چنان پنداشته باشد كه در متن آورده است. فاللّه أعلم.

[18] خ ل: بعد.

[19] نگرنده است به عبارتى قرآنى: «ونادُوا يا مالِكُ لِيَقْضِ عَلَيْنا رَبُّك» (زخرف، آيه 77).

[20] درباره شرافتِ ارضِ خَيْف و وجه آن، ر.ك: مجمع البحرين، مؤسّسة البعثة، ج 1، ص 568.

[21] در دستنوشت، روىِ جيم، تشديد گذاشته شده است.

[22] شيخ فخرالدين طُرَيحى گويد: «الحِلْمُ: العَقلُ والتُّؤَدَةُ وضَبطُ النَّفسِ عن هَيَجان الغَضَب، والجمع أحلامٌ وحُلُوم. ومنه قولُه (تَعالَى): «أَمْ تَأْمُرُهُمْ أَحلامُهُم بهذا»؛ وتفسيره بالعقل ليس على الحقيقة، لكن فَسَّروه بذلك لكونه مُقتَضى العلم. ... وذَوُو الأحلامِ والنُّهَى: ذؤو الأناة والعُقول. وفي حديث عليّ عليه السلام: «حُلُومُهُم كحُلُوم الأطفال» شبّه عُقولَهم بعقول الأطفال الذين لاعَقْلَ لَهُم». (مجمع البحرين، ج 1، ص 448) .

[23] خ ل: سُوق.

[24] خ ل: سَوْقِ.

[25] خ ل: المسرّات.

[26] خ ل: الصدق.

[27] نويسنده خود در حاشيه، «والحقيقه» را بديلِ «والشريعة» نوشته است.

[28] م خ ل: عيون.

[29] اصل: فنقلبه.

[30] خ ل: كلام.

[31] در دستنوشت چنين است؛ شايد: دائم الإنابة.

[32] شايد صواب «أَنْهلتَه» باشد؛ چنان كه گويند: «الإكرام بالإتمام»؛ و گفته اند: { از ما و خدمت ما چيزى نخيزد اى جان!هم تو بنا نهادى هم تو تمام گردان } سنايى غزنوى { نواله نبايست دادن به كامچو دادى كنون سير گردان تمام } { نشايد به ميخواره دادن شرابچو داديش پُرده كه گردد خرا } ب { جگر تشنه اى را كه درياكش استچو قطره دهى شعله آتش است } امير خسرو دهلوى { إذا أبدعت بالإحسان فاتممفما الإحسان إلاّ بالتمام } امثال وحكم، دهخدا، (ج 1، ص 234)

[33] اصل: خُلَعَ.

[34] در پردازش، به اين عبارت قرآنى نظر داشته است: «وَيَنْقَلِبُ إلى أَهْلِهِ مَسْرُوراً» (انشقاق: آيه 9).

[35] اصل: الرّحماءُ.

نام کتاب : ستايش نامه علامه مجلسي نویسنده : البحراني، الشيخ أحمد؛ جويا جهانبخش جلد : 1 صفحه : 575

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست