يكصد حديث از احاديث صحيح البخارى و صحيح مسلم، ايراد گرفته و آنها را «معلول» دانسته است.[1] وى در حديث و علل آن و علم رجال، صاحب تأليفات بسيارى است كه مهم‌ترين آنها عبارت‌اند از: 1. السنن، معروف به سنن دار قُطنى، 2. علل الحديث، 3. الضعفاء والمتروكون.

ذهبى، دار قُطنى را در جرح و تعديل رجال، از جمله علماى معتدل و منصفى به شمار آورده كه‌گاهى در جرح و نقد رجال، متساهل نيز بوده است‌[2] و تهانوى، وى را در جرحِ خصوص ابو حنيفه و پيروانش‌عيبجو و سختگير (مُتعنّت) دانسته است.[3]

گروه سومِ علماى علم رجال‌

ويژگى‌هاى مشترك عالمانى كه در اين گروه قرار دارند، عبارت است از:

1. همه آنها از متأخّران شمرده مى‌شوند.

2. همه آنها در علم رجال، صاحب تأليف‌اند.

3. كتاب‌هاى آنان در علم رجال و نيز اقوال رجالىِ آنان در كتاب‌هاى حديثى‌شان مستفاد از كتاب‌هاى گروه دوم از بزرگان جرح و تعديل است.

1. حاكم نيشابورى‌

ابو عبد اللَّه محمّد بن عبد اللَّه نيشابورى، صاحب كتاب حديثى المستدرك على‌

[1]. ر. ك: ص 201- 202 و 204 كتاب.

[2]. ر. ك: فتح المنّان بمقدّمة لسان الميزان، ص 305.

[3]. قواعد فى علوم الحديث، ص 193. همچنين، ر. ك: تذكرة الحفّاظ، ج 3، ص 991- 995( ش 925)؛ طبقات الحفّاظ، ص 410- 411( ش 895)؛ سير أعلام النبلاء، ج 16، ص 449- 460( ش 332)؛ تاريخ بغداد، ج 12، ص 34- 39( ش 6404).