responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : الإيضاح نویسنده : القاضي النعمان المغربي    جلد : 1  صفحه : 39

مختصر الإيضاح تأليف [1] در زمان وى ، به سمت قاضى القضاتى انتخاب شد . پس از آن ، در مجالسى با حضور معز و برخى داعيان ديگر اسماعيلى ، كار تدوين دعائم الإسلام ، متن نهايى فقه اسماعيليه را آغاز نمود . مبناى كار در الدعائم ، كتاب الإيضاح بوده است ؛ اما در اين جا بر خلاف الإيضاح ، تنها به نقل قول مختار و حكم فقهى مورد نظر اشاره نموده و اسناد احاديث را نيز حذف كرده است . [2] بعد از آن ، متن خلاصه ديگرى نيز از دعائم با نام مختصر الآثار [3] در محافل اسماعيلى ، در مدت كوتاهى پس از تدوين آن ، نشان از اعتبار گسترده اين كتاب دارد . [4] .


[1] اين اثر نيز مفقود است. ر .ك : درخشش قاضى نعمان در دوره خلافت معزّ عبّاسى (341 ـ 365ق) بود كه Poonawala, Op. cit, p.52. داعى عماد الدين در مورد اين كتاب مى نويسد: «و كتاب مختصر الإيضاح...و كان ابتداؤه في تأليف هذا الكتاب على عهد أمير المؤمنين المهدي بالله بأمره، على ما أراه و أهله و بينه له و فصله (تاريخ الخلفاء نمود .الفاطميين، ص560) . فهرست الكتب والرسائل ، ص32 .

[2] تاريخ الخلفاء، ص 560 و 562 ؛ فهرست الكتب والرسائل ، ص18 ـ 19 .

[3] نام كامل اين كتاب ، اختصار لصحيح الآثار عن أئمة الأطهار است و قبل از سال 348ق ، تأليف شده است. ر .ك : شهرت كتاب دعائم در محافل اسماعيلى ، در مدت Al-Qadi, (al-Numan) and Ismaili Jurisprudence, p.123. اين كتاب بين اسماعيليان بُهره ، متداول بوده و نسخ متعددى از اين كتاب ، موجود است : Biobibliography of Ismaili Literature, p. 54-55.

[4] اين كتاب حتى در محافل اماميه نيز مشهور بوده است. در مورد فقيه امامى معين الدين سالم بن بدارن مصرى نقل شده كه در مسائل فقهى به كتاب الدعائم به عنوان منبعى فقهى رجوع مى كرده است (رياض العلماء، ج2 ، ص411). همچنين ابوالفتح كراجكى (م 449ق) اين كتاب را تلخيص نموده است ؛ آن گونه كه مجلسى (م 1111ق) نوشته است، برخى از معاصرانش كتاب الدعائم را اثرى تأليف شده توسط شيخ صدوق (م 381ق) مى دانسته اند. مجلسى ، ضمن معرّفى قاضى نعمان به عنوان مؤلف كتاب، به وثاقت احاديث منقول در كتاب الدعائم اشاره مى كند (بحار الأنوار، تهران، 1376ق، ج1 ، ص20). پوناوالا با استناد به نوشته ابن شهر آشوب كه بيان مى دارد قاضى نعمان ، امامى نيست، آن را نشانه اى از تلقّى برخى از اماميه در آن دوره دانسته كه قاضى را شيعه مى دانسته اند (BSOAS, 1974, pp.572-573) .

نام کتاب : الإيضاح نویسنده : القاضي النعمان المغربي    جلد : 1  صفحه : 39
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست