دعوت به مطلقِ «احسان»

كلمه «احسان» نيز در نگرش قرآنى و حديثى، چنان معناى گسترده‌اى دارد كه تا فراگيرى تمام معناى خير، امتداد مى‌يابد.[1] اسلام، جامعه انسانى را به مطلق نيكوكارى‌ها دعوت كرده است:

«إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ»؛[2]

خداوند، به دادگرى و نيكوكارى، فرمان مى‌دهد.

از نگاه امام على عليه السلام، هر كارى كه «معروف» خوانده مى‌شود، «احسان» نيز گفته مى‌شود:

كُلُّ مَعرُوفٍ إحسانٌ؛[3]

هر معروفى، احسان است.

دعوت به مطلقِ «بِر»

واژه «بِرّ»[4] همانند واژه‌هاى: «خير» و «معروف»، از نگاه قرآن و احاديث، به همه عقايد، اخلاق و اعمال نيك و شايسته گفته مى‌شود.[5] همچنان كه قرآن به نيكى و يارى بر نيكوكارى فرا مى‌خواند، از «اثم (گناه)» برحذر مى‌دارد:

[1]. ر. ك: ص 55( تفسير احسان).

[2]. نحل، آيه 90.

[3]. ر. ك: ح 47 و ص 13، پانوشت اوّل.

[4]. المفردات راغب: بَرّ، مقابل بحر است و از آن، معناى« گستردگى» تصوّر مى‌شود.« بِرّ» نيز، از همان‌مشتق شده، يعنى:« گسترش در كار نيك».

در النهايةى ابن اثير آمده است: بِرّ يعنى: احسان. در مجمع البحرين آمده است: برّ، معناى فراگيرنده هر نوع نيكى است.

[5]. ر. ك: ص 45( تفسير نيكى).