شركت داشت و در جمل و صفّين، امام عليه السلام، او را به سردارى بنى هَمْدان گماشت. او در ضمن سخنرانى‌اى رسا در جمع يارانش چگونگى دو سپاه را به نيكويى بَر نمود و عظمت سپاه على عليه السلام را كه گروهى از بدريان در آن حضور داشتند نشان داد و آنگاه، جايگاه والاى على عليه السلام را به زيبايى تبيين كرد و با تكيه هوشمندانه بر پيشينه زشت معاويه، رسوايى او و پدرانش را بيان كرد.

او در موارد بسيارى، اطاعت مطلق خود از على عليه السلام را با عبارت‌هايى هيجان‌بار بيان كرده است. على عليه السلام نيز آن پارسامرد رزم‌آور را مى‌ستود. از جمله فرمود:

پشتيبان بزرگ حقيقت، آنان را به پيش مى‌بَرَد/

سعيد بن قيس [را مى‌گويم‌]، آن بزرگْ پشتيبان را.

پس از جنگ صِفّين، امام عليه السلام براى جلوگيرى از غارتگرى‌هاى سفيان بن عوف در شهر انبار، او را بدان‌سوى، گسيل داشت.

سعيد، پس از على عليه السلام نيز بر صراط حق، استوار ماند و در جمع ياران امام حسن عليه السلام قرار گرفت و امام حسن عليه السلام او را به عنوان جانشين قيس بن سعد به نبرد با معاويه گسيل داشت.

ابو عمرو كَشّى، او را بدين سان ستوده است: او از بزرگان تابعيان و از سران و زاهدان آنان بود.

سعيد بن قيس، حدود سال 41 هجرى، زندگى را بدرود گفت.

3/ 18

سهل بن حُنَيف‌

سهل بن حُنَيف بن واهب انصارى اوسى، برادر عثمان بن حُنَيف و از صحابيان پيامبر خدا و از بدريان است. سهل در تمام نبردهاى پيامبر صلى الله عليه و آله حضور داشت و در