برخى از علما، همانند مرحوم صاحب حدائق، به خاطر ايجاد وحدت در بين اصوليان و اخباريان، بسيارى از اين اختلافات را نمى‌پذيرند و سعى دارند آنها را كاهش دهند.[1] برخى نيز اين اختلافات را صورى دانسته‌اند و از نظر وحدت ملاك و تمسّك به شريعت مقدّس اسلامى، اختلافى بين اين دو مسلك نمى‌بينند، با اين تفاوت كه «اخبارى، وظائف مقرّره (وظايف مكلّفان هنگام جهل به حكم) را احكام تعبّدى تشخيص داده و برخى محقّقين از اصوليين، برگشت آن وظايف را به تشخيص عقل دانسته و از آنها، به احكام ظاهريّه بر سبيل مسامحه تعبير نموده‌اند».[2]

اختلافات اخباريان و اصوليان‌

در اين مجال، در صدديم از ميان وجوه متعدّد اختلافات بين اين دو مسلك در حوزه‌هاى مختلف منابع فقه اسلامى (كتاب، سنّت، اجماع و عقل)، اختلاف موجود در حوزه حديث را مورد بررسى قرار دهيم.

1. منابع احكام نزد اصوليان عبارت‌اند از: كتاب، سنّت، اجماع و عقل؛ ولى نزد اخباريان عبارت‌اند از: كتاب و سنّت و در بعضى مواقع، «منحصر است به سنّت»، آن هم به «به سنّت رسيده از طريق صادقين عليهم السلام».[3] 2. اصوليان، احاديث را به چهار نوع: صحيح، حَسَن، موثّق و ضعيف تقسيم مى‌كنند؛ ولى اخباريان، احاديث را به دو نوع، صحيح و ضعيف، تقسيم مى‌كنند.[4] 3. اصوليان، اخبار صحيح را عبارت از اخبارى مى‌دانند كه تمام سلسله راويان‌

[1]. نقدى بر اخباريگرى، ص 20.

[2]. ياد نامه شيخ طوسى، ج 1، ص 317:« اجتهاد در مسلك اصولى و اخبارى»، جواد تارا.

[3]. نقدى بر اخباريگرى، ص 20.

[4]. روضات الجنات، ج 1، ص 127؛ رساله فاروق الحق، ص 6.