2- 5. اختراع‌

اصطلاح اختراع به كشف يك عمل، آلت يا اصل جديد از سوى فرد گفته مى‌شود كه به طور اتفاقى، به وسيله ديگران مورد پذيرش قرار گفته و به صورت اجتماعى و عمومى درآمده است. اصطلاح اختراع را مى‌توان به اختراع اوّليه و ثانويه تقسيم كرد. اختراعات اوّليه، اكتشافات اتفاقى اصول جديد است و اختراعات ثانويه، رشد و توسعه انجام شده در آن اختراعات، از راه كاربرد اصول شناخته شده آنهاست. اختراع اوّليه مانند اين است كه پختن خاك رس، باعث مى‌شود مواد آن براى هميشه سفت شود. هنگامى كه اختراع اوّليه صورت گرفت، اختراع ثانويه امكان‌پذير شد و روز به روز اشياء گوناگون سفالى با تكنيك بهتر ساخته شد.

2- 6. اشاعه‌

ممكن است جامعه‌اى ديگر، منشأ تغيير فرهنگى يك جامعه باشد. اشاعه، جريانى است كه در آن مسائل فرهنگى از جامعه ديگر گرفته و در آن فرهنگ، پذيرفته مى‌شود. گاه اشاعه باعث مى‌شود يك جامعه از مراحلى بگذرد و به تعالى برسد، يا دچار اشتباه شود و سقوط كند. تماس مستقيم بخش‌هايى از فرهنگ يك جامعه، ممكن است ابتدا از سوى جوامع همسايه گرفته شود و سپس به تدريج گسترده‌تر گردد. اشاعه توليد كاغذ، مثال خوبى از اشاعه گسترده از راه تماس مستقيم است.

اشاعه از راه تماس مستقيم، به وسيله گروه ثالث اتفاق مى‌افتد. بيشتر بازرگانان، خصوصيتى را از يك جامعه مى‌گيرند و به جامعه ديگر مى‌برند. اشاعه انگيزشى، دانستن يك خصوصيت متعلق به فرهنگ ديگر، انگيزه‌اى براى اختراع يا رشد آن خصوصيت در مفهوم محلى مى‌شود. تمام خصوصيات فرهنگى، از فرهنگ‌هاى ديگر گرفته نمى‌شوند، بلكه اشاعه، خود يك جريان انتخابى است. نه تنها از جوامع انتظار مى‌رود خصوصيات فرهنگى جوامع ديگرى را كه با آنها در تناقض‌اند، رد كنند، بلكه انتظار مى‌رود عقايد و تكنولوژى‌هايى را كه برخى از نيازهاى روان‌شناسى، اجتماعى و فرهنگى آنها را ارضا