نام کتاب : انديشه اجتماعى در روايات امر به معروف و نهى از منكر نویسنده : صديق اورعى، غلامرضا جلد : 1 صفحه : 151
اساس پيوند فرد به گروه است، فرد به اين دليل هنجارها و ارزشهاى گروه را مىپذيرد كه خود را با گروه هماند سازد، نه به اين علت كه اين هنجارها وجود او را قبضه كردهاند. در همانندى فرد با گروه كه به پذيرش و اجراى ضوابط رفتارى و هنجارها و ارزشهاى گروه مىانجامد- همان طور كه از ارانسون هم نقل كرديم- رضايت درونى حاصل نمىگردد؛ زيرا خود اعمالى كه فرد انجام مىدهد، برايش اهمّيت ندارند، بلكه آنچه برايش مهم است، مثل افراد خاصى بودن است. افراد باجاذبه براى فرد همانندى كننده، هر طور بگردند، فرد همانندى كننده هم همان طور مىگردند. پس او چگونه مىتواند اعمال آنها را با ملاكهايى مستقل از ايشان ارزيابى كند و بر تعهد در خصوص ارزشهاى خاص پاى بفشارد؟ اين نكته، آن قدر در سرنوشت گروهها و اجتماعات اهمّيت دارد كه يكى از آفات انقلابها- كه باعث انحراف بيشتر انقلابهاى بشرى از اهداف اوّليهاش شده است- همين است كه افراد ردههاى پايين گروه، به جاى شناختها و ضدها و ايمان به آنها، به رهبران گروه علاقهمند مىشوند، آنها را ملاك ارزش و ضد ارزش مىشناسند و دنبال آنها حركت مىكنند. در اين باره از كلام امير مؤمنان على عليه السلام استمداد مىجوئيم. نقل شده است كه در دوران خلافت امام على عليه السلام و در ميدان جنگ، مردى نزد آن حضرت آمد و گفت: من شما و دشمنان را در گذشته، زير پرچم توحيد و در ركاب پيامبر خدا در جنگ با كفار ديدم. اكنون شما را مخالفت هم مىيابم. چگونه دريابم كدام يك حق است؟ حضرت فرمود: «حق را بشناس، اهل حق را خواهى شناخت. باطل را بشناس، اهل باطل را خواهى شناخت»؛ يعنى شناخت ارزشها، مستقل از افراد و مقدم بر آنها باشد. همين امر، هويت خاص گروه مؤمنان را ايجاد مىكند و آن را از گروهى كه فرآيند عضوگيرى در آن، براساس تقدم تلقين بر شناخت و در نتيجه تقدم عضويت بر شناخت ارزشها و ايمان به آنهاست، جدا مىسازد. اين مطلب، يكى از جنبههاى ساختارى مناسب براى اقامه امر به معروف و نهى از منكر است و وضعيت مقابل آن، جنبه ساختارى مانع امر به معروف به شمار مىآيد.
نام کتاب : انديشه اجتماعى در روايات امر به معروف و نهى از منكر نویسنده : صديق اورعى، غلامرضا جلد : 1 صفحه : 151