نمى كنند. روشن است كه اين حسرت براى آنان ، دردناك تر از سوختن به عذاب الهى است ؛ چرا كه عذاب هاى روحى ، از عذاب هاى جسمانى ، سوزنده ترند . درد شماتت دشمن، بيش از درد شكنجه و سوزاندن است. دردآور است كه انسان احساس كند، ديگران ، به واسطه راهنمايى هاى او به بهشت راه يافتند و او با اين كه مى توانست با بهره بردن از داشته هاى خود ، درجات عالى ترى را كسب كند، به مهلكه جهنّم درافتد و مريدانش به تماشاى او بنشينند؛ آنها در بهشت ، متنعّم گشته اند و او در جهنّم ، در عذاب است. اگر او هيچ عذابى نداشت، جز محروم گشتن از نعمت هايى كه تربيت شدگان او بدان رسيده اند، برايش كافى بود. در حديث قدسى، خداوند خطاب به حضرت داوود مى فرمايد: إنَّ أهوَنَ ما أنا صانِعٌ بِعالِمٍ غَيرِ عامِلٍ بِعِلمِهِ أشَدُّ مِن سَبعينَ عُقوبَةً أن أُخرِجَ مِن قَلبِهِ حَلاوَةَ ذِكري... . [1] كمترين عقوبتى كه عالمِ بى عمل را به آن مبتلا مى كنم ، از هفتاد عقوبت و و عذابْ سخت تر است و آن اين كه شيرينى مناجاتم را از دلش خارج [پس از آن ، از ياد من لذّت نمى برد]مى كنم . با توجّه به نكته هايى كه در اين روايات ، ذكر گرديده است، ما بايد از ابتدا، نيّتمان را درست كنيم و براى خدا و انجام دادن وظيفه، به كسب علم روى آوريم و به آنچه مى گوييم عمل كنيم ، تا اين ويژگى براى ما ملكه شود و اگر چنانچه به معلومات بيشترى دست يافتيم، بتوانيم به آن عمل كنيم.

3 . دنيادوستى

از مجموع آيات و روايات ، اين مطلب فهميده مى شود كه آنچه در باب [2] تمام مفاسد و خطاهاست. از امام صادق عليه السلام نقل شده است : رَأسُ كُلِّ خَطيئَةٍ حُبُّ الدّنيا . [3] دنيادوستى ، منشأ هر گناهى است. يكى از پيامدهاى حبّ دنيا ، فساد عقل است. در روايتى از حضرت على عليه السلام آمده است : حُبُّ الدُّنيا يُفسِدُ العَقلَ ، وَيُصِمُّ القَلبَ عَن سَماعِ الحِكمَةِ وَيُوجِبُ أليمَ العِقابِ . [4]