نام کتاب : آه سرد نویسنده : سروش، محمد على جلد : 1 صفحه : 16
اشتباه آشكار مى شود. [1] محور ناتوانى در جبران حسرت ، از آيه مبارك «وَ أَنذِرْهُمْ يَوْمَ الْحَسْرَةِ إِذْ قُضِىَ الْأَمْرُ» [2] نيز برداشت شده است ؛ [3] زيرا علّت حسرت در روز قيامت ، «قُضِىَ الأمر (انجام گرفتن داورى)» است . علاّمه طباطبايى در الميزان مى گويد: إنَّ الحَسرَةَ إنَّما تَأتيهِم مِن ناحيَةِ قَضاءِ الأمرِ والقَضاءُ إنَّما يُوجِبُ الحَسرَةَ إذا كانَ بِحَيثُ يُفَوِّتُ بِهِ عَنِ المَقضي عَلَيهِ... . [4] در ديكشنرى وِبْستِر نيز حسرت ، به عنوان غمگينى فرد ، هنگامى كه كنترل يا قدرت اصلاح را ندارد ، تعريف شده است . [5] يكى از ويژگى هايى كه در تعريف حسرت بايد به آن اشاره كرد ، تفكّر معطوف به گذشته است ، چنانچه برخى حسرت را «به گذشته برگشتن» معنا نموده اند. حسن مصطفوى مى نويسد: تحقيق ، اين است كه تنها معناى ريشه اى در اين ماده (حسر) بر گرداندن چيزى به عقب است و معانى ديگرى مثل: كشف، انكشاف، خستگى، رفع، كندن، دور كردن و مانند آن معانى نزديك و از لوازم همان معناى ريشه اى است... حقيقت حسرت، برگرداندن (برگشت) به عقب است و از لوازم اين معنا ، افسوس خوردن و تأسّف است وقتى كه فرد ، متوجّه كوتاهىِ خود در عملش مى شود. [6]
[1] والحسرة الغم بما انكشف من فوت استدراك الخطيئة (التبيان فى تفسير القرآن ، ج 5 ، ص 117) .[2] سوره مريم ، آيه 39 .[3] ر . ك : احسن الحديث ، ج 6 ص 321 .[4] الميزان في تفسير القرآن ، ج 14 ص 51 .[5] Websters dictionary[6] التحقيق فى كلمات القرآن الكريم، ص 216 .
نام کتاب : آه سرد نویسنده : سروش، محمد على جلد : 1 صفحه : 16