11796.الإمامُ الباقرُ عليه السلام : مَن أصغى إلى ناطِقٍ فقَد عَبَدَهُ، فإن كانَ النّاطِقُ يُؤَدّي عَنِ اللّه ِ عَزَّ و جلَّ فقَد عَبَدَ اللّه َ، و إن كانَ النّاطِقُ يُؤَدّي عنِ الشَّيطانِ فقَد عَبَدَ الشَّيطانَ . [1]

11797.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام : ليسَ العِبادَةُ هِيَ السُّجودَ و لا الرُّكوعَ، إنّما هِيَ طاعَةُ الرِّجالِ، مَن أطاعَ المَخلوقَ في مَعصِيَةِ الخالِقِ فقَد عَبَدَهُ . [2]

11798.عنه عليه السلام : مَن أطاعَ رَجُلاً في مَعصِيَةٍ فقَد عَبَدَهُ . [3]

11799.عنه عليه السلام ـ و قَد سَألَهُ أبو بَصيرٍ عَن قَولِهِ تَعالى : : أما و اللّه ِ ما دَعَوهُم إلى عِبادَةِ أنفُسِهِم، و لَو دَعَوهُم إلى عِبادَةِ أنفُسِهِم لَما أجابوهُم، و لكِنْ أحَلّوا لَهُم حَراما و حَرَّموا عَلَيهِم حَلالاً، فعَبَدوهُم مِن حَيثُ لا يَشعُرون . [4]

(انظر) الدنيا : باب 1245، 1246. الشيطان : باب 1993. عنوان 105 «الحريّة»، 445 «التقليد».

11796.امام باقر عليه السلام : هركه به گوينده اى گوش سپارد، او را بندگى كرده است؛ اگر آن گوينده از خداوند عزّ و جلّ بگويد شنونده خدا را عبادت كرده و اگر از طرف شيطان بگويد شيطان را عبادت كرده باشد.

11797.امام صادق عليه السلام : عبادت به سجود و ركوع نيست ، بلكه به فرمانبرى از ديگران است؛ هركه فرمان آفريده اى را كه مخالفِ فرمان آفريدگار است ، اطاعت كند بى گمان او را عبادت كرده است.

11798.امام صادق عليه السلام : هركه از كسى در معصيت خدا فرمان برد، هر آينه او را بندگى كرده است.

11799.امام صادق عليه السلام ـ در پاسخ به سؤال ابو بصير از آيه «[يهوديان] علما: به خدا سوگند آن علما و راهبان آنان را به عبادت خود فرا نخواندند. اگر ايشان را به عبادت خود دعوت مى كردند قطعاً دعوتشان را نمى پذيرفتند؛ بلكه حرامى را براى آنان حلال كردند و حلالى را حرام ، و بدين ترتيب، نا خود آگاه علما و راهبان خود را عبادت و بندگى كردند.