فصل سوم: علوم حديث‌

درايه يا مصطلح الحديث‌

لغت‌شناسان، در بيان معناى لغوى واژه «درايه»، عموماً آن را هم‌معناى علم دانسته‌اند.[1] برخى نيز بين اين دو واژه، فرق قائل شده‌اند.[2]

در اصطلاح نيز بزرگان علوم حديث، تعاريف گوناگونى از علم درايه نموده‌اند.

شيخ بهايى در الوجيزة چنين آورده است:

درايه، عبارت است از دانشى كه در آن از سند و متن حديث و چگونگى دريافت و آداب نقل آن، بحث مى‌شود.[3]

شهيد ثانى گفته است:

درايه، عبارت است از دانشى كه در آن از متن حديث و طُرُق صحيح و ضعيف آن، بحث مى‌شود و نيز چيزهايى كه براى شناسايى حديث مقبول از مردود لازم است، بررسى مى‌شود.[4]

برخى دراية الحديث را همان مصطلح الحديث دانسته‌اند و برخى ميان اين دو

[1]. المصباح المنير، ج 1، ص 263؛ لسان العرب، ج 14، ص 255.

[2]. ر. ك: معجم الفروق اللغوية، ص 230.

[3]. الوجيزة، شيخ بهايى، ص 2( علم الدراية، علم يبحث فيه عن سند الحديث و متنه و كيفية تحمّله و آداب نقله).

[4]. الرعاية فى علم الدراية، ص 51( علم يبحث فيه عن متن الحديث و طرقه من صحيحها و سقيمها و عللها و ما يحتاج اليه ليعرف المقبول فيه من المردود).