آن كه مناسب حال سائل يا سامعين، اقتصار بر آنها باشد يا بنا بر غرضى ديگر كه ايشان به آن عالم‌اند و وعيد به نار و مثل آن، شامل ذمّ شديد بوده باشد و بنا بر اين، دايره كبيره، واسع و ميدان عدالت، تنگ مى‌شود؛ و اللَّه ولىّ التوفيق!

و در اين مقام، آنچه از معاصى به اتّفاق، كبيره است يا حديثى صريح، دلالت بر آن مى‌كنند، ذكر مى‌كنيم. إن شاء اللَّه تعالى.

[

گناهان كبيره‌

]

[اول. شرك‌]

بدان كه اوّل و اكبرِ كبائر- چنانچه از احاديث ظاهر مى‌شود-، شرك به خداست‌[1] و شرك، بنا بر بعضى اخبار، شامل انواع كفر است و منحصر نيست در شريك قرار دادن از براى خداى تعالى. و ترك نماز، بى علّتى، از جمله شرك است، چنانچه از حضرت پيغمبر صلى الله عليه و آله به طريق متعدّده وارد شده كه: كسى كه تركِ نماز مى‌كند، دانسته، كافر است و از ذمّه خدا و رسول صلى الله عليه و آله برى و بيزار شده.

و همچنين، انكار ضروريات دين، مثل روزه و زكات و حج و جهاد و غير آنها از جمله اقسام شرك و كفر است.[2] و كلينى رحمه الله از حضرت امام جعفر صادق عليه السلام روايت كرده كه پرسيدند كه: ادناىِ آنچه آدمى به سبب آن مشرك مى‌شود، كدام است؟ فرمود: كسى كه رأيى ابتداع مى‌كند و كسى كه موافقتِ او مى‌كند، دوست مى‌دارد و كسى كه مخالفت او مى‌كند، دشمن مى‌دارد، مشرك است.[3] و از آن حضرت، در جواب همين سؤال روايت كرده كه فرمود: كسى كه هسته خرمايى را بگويد كه سنگ‌ريزه است يا سنگ‌ريزه را بگويد كه هسته خرماست و اين معنى را دين قرار دهد، مشرك است.[4] و از اين جا ظاهر مى‌شود كه جمعى كه بدعتى در دين كنند و طريقه‌اى قرار دهند كه به يك وجهى مخالفت با شرع داشته باشد، هر چند در چيزهاى سهل باشد و امرى را عبادت دانند كه در شرع عبادت نباشد، از جمله مشركان خواهند بود.

[1]. همان، ص 285، ح 24.

[2]. همان‌جا.

[3]. همان، ص 397، ح 2.

[4]. همان، ص 397، ح 1.