1743.المناقب، ابن شهرآشوب : مسلم بن عَوسَجه ، رَجَزخوان ، به ميدان آمد : {0 اگر در باره من مى پرسيد، من ، شير با يال و كوپالم از تيره مردمانِ در پناه بنى اسد . 0} {0 هر كسى بر ما ستم كند ، از راه هدايت ، كناره گرفته و به دين خداى جبّار بى نياز ، كفر ورزيده است . 0} آن گاه ، جنگيد تا اين كه مسلم ضَبابى و عبد الرحمان بَجَلى او را كُشتند .

1744.جواهر المطالب : ابن سعد و لشكر ، از همه سو حمله كردند. نخستين كس از ياران حسين عليه السلام كه كشته شد ، مسلم بن عَوسَجه بود ـ كه خدا رحمتش كند ـ . شمر ـ كه خدا لعنتش كند ـ به حسين عليه السلام ، يورش بُرد و همراهانش نيز از هر سو ، به حسين عليه السلام و يارانش ، هجوم بُردند . ياران حسين عليه السلام ، به سختى جنگيدند و به جايى [ از لشكر دشمن ] حمله نمى بردند ، جز آن كه آن را از هم مى شكافتند . ياران عمر بن سعد ، آنان را تيرباران كردند و بيشترِ اسبانشان را از پاى در آوردند . از اين رو ، همه آنها پياده شدند و دشمنان ، به درون خيمه هايشان آمدند و آنها را سوزاندند .

3 / 26

نافع بن هِلال

نافع بن هِلال ، كه با عناوينِ جَمَلى ، بَجَلى ، [1] مرادى و بَجَلىِ مُرادى در منابع تاريخى از وى ياد شده ، از ياران امام على عليه السلام و يكى از كوشاترين ياران امام حسين عليه السلام در جريان كربلا بوده است . گفتنى است كه شخص ديگرى به نام هِلال بن نافع ، در كربلا حضور داشته كه جزو سپاه عمر بن سعد و از گزارشگران حادثه كربلاست [2] و گاه ، وى با اين نافع بن هِلال ، اشتباه گرفته شده است . [3] وى ، يكى از چهار نفرى است كه در راه كوفه ، در منزلى به نام عُذَيب الهِجانات ، به امام حسين عليه السلام پيوستند . [4] هنگامى كه امام عليه السلام ، سخنرانىِ معروف خود را در شب عاشورا خطاب به يارانش ايراد كرد ، در پايان فرمود : من ، مرگ را چيزى جز خوش بختى ، و زندگى با ستمگران را چيزى جز ملال نمى دانم . در اين هنگام ، نافِع ، پس از زُهَير بن قَين ، از جا برخاست و گفت : به خدا سوگند ، ما از ديدار پروردگارمان ، ناخشنود نيستيم ، و بر اساس نيّت ها و بصيرت هاى [درست] خود هستيم . با دوستِ تو ، دوست و با دشمن تو ، دشمنيم . [5] نافِع بن هِلال ، در رساندن آب به خانواده امام عليه السلام نقش مؤثّرى داشت . [6] وى حوالى شب عاشورا ، پرچمدارِ گروهى بود كه مأموريت داشتند تا آب تهيّه كنند . وى هنگامى كه على بن قَرَظه ، به بهانه خونخواهى برادرش به امام حسين عليه السلام حمله بُرد ، راه را بر وى بست و با وارد كردن ضربه اى به وسيله نيزه بر او ، حمله وى را دفع كرد . [7] نافِع بن هِلال ، تيراندازى ماهر بود و در روز عاشورا ، دوازده نفر از سپاه دشمن را هدف قرار داد و از پا در آورد و عدّه اى را نيز زخمى كرد و پس از تمام شدن تيرهايش ، با شمشير خود ، به صف دشمن زد ، در حالى كه اين رَجَز را بر لب داشت : 0 من غلام يمنىِ جَمَلى ام دينم، دين حسين و على است . 0 وى ، در نهايت ، آن قدر جنگيد تا هر دو بازويش شكست و به اسارت دشمن در آمد . وقتى او را نزد عمر بن سعد بردند ، در حالى كه خون بر محاسنش جارى بود ، با شهامتِ تمام ، خطاب به او گفت : به خدا سوگند ، من دوازده نفر از شما را كُشتم ، و اين ، جز آنهايى است كه زخمى كردم . خودم را براى تلاشى كه كرده ام ، سرزنش نمى كنم ، و اگر بازو و مُچى برايم مانده بود ، نمى توانستيد مرا اسير كنيد . عمر بن سعد ، به شمر دستور داد تا او را بكُشد . نافِع ، در آخرين لحظات زندگى ، خطاب به شِمر گفت : به خدا سوگند ، بدان كه اگر تو در زمره مسلمانان بودى ، بر تو گران مى آمد كه با [ ريختن ] خون ما به ديدار خدا نائل شوى ! ستايش ، خدايى را كه مرگ ما را به دست بدترينِ آفريدگانش قرار داد ! نام وى در «زيارت رجبيّه» و «زيارت ناحيه» آمده است . در «زيارت ناحيه مقدّسه» مى خوانيم : سلام بر نافِع بن هِلال بن نافِع بَجَلى مرادى !