عوامل تشابه

عوامل تشابه

(اسباب ايجادکننده متشابهات قرآنى)

يکى از مباحث مطرح درباره آيات محکم و متشابه، عوامل تشابه در آيات قرآن است.

به طور کلى مى‌توان عوامل تشابه را به سه دسته تقسيم کرد:

1. عوامل لفظى تشابه؛

2. عامل معنوى تشابه؛

3. عوامل لفظى و معنوى تشابه.

عوامل لفظى تشابه عبارتند از:

1. غرابت لفظ؛ 2. اشتراک لفظ؛ 3. اختصار کلام؛ 4. نظم و ترتيب کلام؛ 5. بسط و اطناب کلام.

«عامل معنوى تشابه» همان دقت معنا و بلندى تعبير است؛ به‌گونه‌اى که اذهان بشرى به آن راه ندارد؛ مانند: آيات صفات الهى، آيات اهوال قيامت، نعمت‌هاى بهشت و عذاب جهنم.

«عوامل لفظى و معنوى تشابه» را مى‌توان اين گونه برشمرد:

1. عامل کيفى تشابه؛ 2. عامل کمّى تشابه؛ 3. عامل زمانى تشابه؛ 4. عامل مکانى تشابه؛ 5. عامل شرطى تشابه.

توضيح هر يک از واژه‌هاى فوق در اين فرهنگنامه آمده است.