رموز متأخرين

رموز متأخرين

(علائم وضع شده توسط استادان متأخر علم قرائت براى انواع وقف)

استادان علم قرائت براى وقف‌هاى مختلف نشانه‌هايى وضع و تعيين کرده‌اند تا هنگام تلاوت قرآن، با توجه به آن علائم ورعايت آن‌ها خللى در معانى آيات پديد نيايد. ابوعبدالله محمد بن طيفور سجاوندى (از قاريان اهل‌سنت و جماعت) شش حرف براي نشانه وقف وضع کرد که به رموز سجاوندى مشهور و عبارتند از: م؛ ط؛ ج؛ ز؛ ص؛ لا. اين رموز به ترتيب؛ نشانه وقف لازم، وقف مطلق، وقف جايز، وقف مجوز، وقف مرخص، وعدم جواز وقف هستند.

استادان متأخر علم قرائت مثل شيخ مُصدّر بخارى علاوه بر رموز سجاوندي نشانه‌هاى ديگرى تعيين کرده‌اند که عبارتند از:

1. قِف: يعنى وقف بر آن مطلقاً خوب است؛

2. س: علامت سکته؛ يعنى وقف به صورت قطع صدا و اعراب بدون قطع نَفَس؛

3. قِفْهُ: وقف به طريق سکته اما طولاني‌تر و دو برابر «س»؛

4. ق: وقف بر آن به قول ضعيف جايز است (قيل عليه الوقفُ) ؛

5. قِلا: وقف بر آن بهتر است، و بنا بر قول ضعيف، وقف جايز نيست (قيل لا وقفَ عليه) ؛

6. صِلْ: علامت وصل و عدم جواز وقف است؛

7. صَلى: وصل اولويت دارد و وقف مرجوح است؛

8. صِق: به ماقبل وصل شود و غالباً در وقف‌هاى معانقه به‌کار مى‌رود؛

9. صِب: به مابعد وصل شود و غالباً در وقف‌هاى معانقه به‌کار مى‌رود؛

10. جِه: مثل «ص» علامت وقف مرخص است (وجه له فى الوقف) ؛

11. کِ: نشانه «کذلک» يعنى با وقف قبلى يکسان است و غالباً پس از وقف جايز نوشته مى‌شود.