نكات قابل توجه

1. مسيح به زبان عبرى سخن مى گفت; زيرا او در ميان عبرى زبانان پرورش يافته بود و از ميان نويسندگان انجيل ها، متى، انجيل خود را به زبان عبرى نوشته و سه نفر ديگر انجيل خود را به زبان يونانى نوشته اند. بنابراين لفظى كه خود حضرت مسيح به آن تلفظ نموده از ميان رفته است زيرا اين بشارت فقط در انجيل يوحناست و نويسنده آن از روز نخست كتاب خود را به زبان يونانى نوشته است.

2. «فارقليط» لغت سريانى است كه اهل سوريه با آن سخن مى گفتند، و در انجيل هايى كه به زبان سريانى نوشته شده اين لفظ به كار رفته است و دانشمندان اسلامى و مفسران انجيل اتفاق دارند كه اين لفظ، معرب لفظ يونانى است كه انجيل يوحنا به آن زبان نوشته شده است، ولى در اين كه ريشه اصلى اين لفظ در لغت يونانى چه بوده اختلاف دارند:

محققان اسلامى متفقند كه ريشه يونانى اين كلمه، «پريكليطوس» به معناى محمد و احمد است، ولى مفسران انجيل ريشه آن را «پاركليطوس» به معناى تسلى دهنده دانسته اند. و لذا بايد روى قراينى كه در متون آيات وجود دارد، حقيقت مطلب را به دست آورد.

3. هيچ بعيد نيست كه حضرت مسيح عيناً نام آن كسى را كه از آمدن او بشارت داده است به زبان جارى كرده; مثلاً گفته باشد احمد، ولى نويسنده انجيل چهارم، كه اين بشارت در آن وجود دارد، روى سليقه خود آن را به يكى از دو لفظ يونانى ترجمه كرده است در صورتى كه نبايد عَلَم و نام اشخاص ترجمه گردد، بلكه بايد به همان حال در ترجمه بيايد.

4. در انجيل هاى فارسى به طور عموم به جاى كلمه فارقليطا، لفظ تسلى دهنده آمده است و بيشتر مفسران آن را به روح القدس تفسير نموده اند و با دلايل و