است كه بسيارى از گناهان را عفو مى كند و از اين كه بسيارى از گناهان را گفته و همه گناهان را نفرموده است، مى فهميم كه اين جمله ناظر به صورتى است كه صاحب گناه موفق به توبه نگردد، زيرا در صورت توبه، همه گناهان بخشوده مى شوند.

3. (إِنَّ اللّهَ لا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَيَغْفِرُ ما دُونَ ذلِكَ لِمَنْ يَشاءُ...).[1]

«خداوند گناه شرك را نمى بخشد و غير آن را براى هر كس كه بخواهد مى بخشد».

جمله دوم ناظر به صورت عدم توبه است، زيرا در صورت توبه همه گناهان حتى كفر وشرك بخشيده مى شود.

بنابر اين مرتكبان گناه كبيره، مى توانند اميد به مغفرت و آمرزش خدا داشته باشند البته نمى توان گفت حتماً بخشيده مى شوند همچنان كه نيز نمى توان گفت قطعاً مورد عفو و رحمت خدا قرار نمى گيرند.

از اين بيانات استفاده مى شود كه مرتكب گناه كبيره نه تنها در عذاب مخلد وجاودان نيست بلكه نمى توان به طور قطع گفت كه وى حتماً وارد آتش دوزخ مى شود بلكه اين گروه بايد بين خوف و رجا و بيم و اميد بسر ببرند.

بلكه هرگاه مرتكبان كبيره طورى زندگى كرده باشند كه پيوند ايمانى خود را با خدا قطع نكرده و رابطه معنوى خود را با اولياى خدا محفوظ داشته باشند، از شفاعت اوليا محروم نخواهند بود.

اين خلاصه نظر علما و دانشمندان اسلام بود در باره اين گروه.

با اين همه برخى از گناهان كبيره آن چنان ضربت شكننده اى بر پيوند معنوى افراد وارد مى كند كه رابطه آنها را از خدا و اولياى او قطع كرده و براى مدتى هر نوع شايستگى و لياقت را براى شفاعت از بين مى برد وپس از يك نوع