تفسير آيات

1. شفاعت; اسقاط كيفر است، يا ترفيع درجه است، يا هر دو؟

يكى از شرايط تفسير صحيح قرآن اين است كه مفسر، خود را از عقايد شخصى و معتقدات پيشين تجريد كند، و آيه يا آيات مربوط به يك موضوع را بدون استمداد از هر نوع پيشداورى، مورد دقت و بررسى قرار دهد.

بزرگترين آفت براى يك مفسر، اين است كه با در نظر گرفتن يك رشته عقايد فلسفى و كلامى ، در صدد تفسير آيات برآيد، زيرا در اين صورت جز تطبيق قرآن بر عقايد شخصى، نتيجه اى نخواهد گرفت و به جاى آن كه قرآن دليل وراهنماى او گردد، وى راهنماى قرآن خواهد بود!

اين نوع افراد قبلاً به جاى اين كه آرا و عقايد خود را بر قرآن عرضه بدارند، و از آيات اين كتاب الهام بگيرند، قرآن را بر عقايد و آراى پيشين خود عرضه مى دارند، و به اصطلاح مدعا را تعيين كرده و عقيده را اتخاذ نموده اند، سپس به دنبال دليل نقلى آن مى گردند.

گروه معتزله در فهم آيات مربوط به شفاعت، دچار همين اشكال شده اند، زيرا آنان از مجموع آيات مربوط به شفاعت چنين نتيجه گرفته اند كه:

«شفاعت اولياى خدا مخصوص گروهى است كه خدا را اطاعت كرده و دامن آنان به گناه آلوده نگرديده است، اين گروه با اين كه اهل بهشت هستند ولى در پرتو شفاعت، پاداش بيشترى دريافت داشته ارتقاى درجه پيدا مى كنند».

اين قسم از شفاعت هرگز مورد انكار نيست و هيچ بعيد نيست كه