از مردگان در قبور ايمان داريم.[1]

قاضى عبدالجبار از سران معتزله در آغاز قرن پنجم مى گويد:«در ميان امت شكى در عذاب قبر نيست، فقط يك نفر از ما نام«ضرار بن عَمْرو» ، به انكار آن برخاسته است ولى او پس ازمدتى از گروه ما جدا شد و به گروه«مجبره» پيوست و اگر«ابن راوندى» چنين نسبتى را به ما داده است روى همين اساس است».[2]

اين نوع عقيده برخاسته از رواياتى است كه در اين مورد وارد شده است.

شماره روايات در حدّ تواتر است و همگى ناظر اين است كه از مردگان سؤال مى شود ولى در روايات چيزى كه گواهى دهد كه بدن عنصرى زنده مى شود، و به پرسشها پاسخ مى گويد، چيز صريحى جز يكى دو روايت به چش[3]م نمى خورد ولى با توجه به آياتى كه براى انسانها حيات برزخى ثابت مى نمايد و با توجه به رواياتى كه قبلاً يادآور شديم كه در آنها واقعيت برزخ و قبر يكى قلمداد گرديده است طبعاً مسأله سؤال و فشار و عذاب قبر همگى مربوط به بدن ديگر غير از بدن عنصرى خواهد بود، بدنى كه متناسب با حيات برزخى باشد كه در اصطلاح متكلمان به آن بدن يا قالب«مثالى» گفته مى شود و در روايات نيز همين تعبير درباره آن وارد شده است.[4]