روح و ملائكه صف كشان به پا مى باشند، مردگان به سوى پروردگار جهانيان از قبرها برمى خيزند، و هرگز در آيات به نكته اى كه در گفتار پيش آمده است، اشاره اى نشده است.

گذشته از اين ترك بدن طبيعى در صورتى صحيح است كه نياز نفس از آن به كلى برطرف شود در حالى كه در سراى ديگر نفس براى دريافت پاداش و كيفر، نياز به آن دارد و هرگز بدن برزخى ومثالى كه طراح اين پرسشها طرفدار آن است رافع اين نياز نمى باشد.

6. انگيزه انكار، تعيين كننده كيفيت معاد است

وقتى قرآن مسأله حيات اخروى را مطرح كرد با انكار شديد منكران روبه رو شد، اگر معادى كه قرآن مردم را به آن دعوت مى كند همان احياى مردگان بود، اين همه تحاشى و انكار مورد نداشت، زيرا نظاير يك چنين حيات مجدد را در عالم گياه وحيوان و انسان مشاهده مى كردند ولى اگر بگوييم قرآن آنان را به سرايى دعوت مى كرد كه نفس در آنجا تعلق خود را از بدن از دست مى دهد و در جهاتى كاملاً مغاير با اين جهان برانگيخته مى شود، در اين صورت آنان براى چنين انكارى دو انگيزه خواهند داشت:

1. از آنجا كه فهم چنين حيات اخروى دور از ادراك حسى آنان بود به مخالفت آن برمى خاستند.

2. آنان به خاطر علاقه مفرطى كه به بدن و آثار و لوازم آن از قبيل شهوت وغضب داشتند، به مخالفت با اين نوع از معاد اصرار ورزيده و در مقابل وحى موضع گيرى مى كردند.[1]