اسماء و صفات خدا در قرآن

حرف «ر»

اسم پنجاه و نهم: ربّ

يكى از اسماى الهى واژه «ربّ» است، هرچند به صورت مفرد استعمال نمى شود و پيوسته به صورت مضاف مانند (ربُّ العرش)، (ربُّ العالمين)، (ربُّ السّماواتِ والارضِ)، (ربُّ الناسِ)، (ربّ الفَلق)، (ربّكم)، (ربّنا) و... استعمال مى گردد; ولى در عين حال شايسته است نخست «رب» به صورت مستقل مورد بحث قرار گيرد.

ابن فارس مى گويد: ربّ به معنى مالك، خالق، صاحب، مصلح مى باشد.

فيروز آبادى مى نويسد:رب به معنى مالك، مستحق، صاحب آمده است.

اكنون بايد ديد لفظ «رب» براى هر يك از اين معانى وضع شده و به اصطلاح از الفاظ مشترك است كه معانى متعدد دارد، يا اين واژه يك معنى بيش ندارد و بقيه از لوازم موردى اين معنا است.

نويسنده معروف هندى آقاى مودودى تصور كرده است كه اين لفظ پنج معنى دارد و به آن معانى چنين اشاره مى كند:

1. تربيت و پرورش، عرب مى گويد: ربَّ الولد ربّاه: كودك را تربيت كرد.

2. اصلاح و نگهدارى، مى گويند: ربَّ الضيعة: مزرعه را اصلاح كرد.