در آيه ديگر، اطاعت پيامبر را شاخه اى از اطاعت خود مى داند. و اين حقيقت را در ضمن دو آيه بيان مى كند.

1. (وَما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُول إِلاّلِيُطاعَ بِإِذنِ اللّهِ...).[1]

«هيچ پيامبرى را نفرستاديم، مگر اين كه مردم به فرمان خدا از او اطاعت كنند».

اين آيه به روشنى مى رساند كه اطاعت پيامبر شاخه اى از اطاعت خداست و در طول اطاعت او قرار مى گيرد و هرگز مطاع با لذات نيست. و اگر خدا به اطاعت او فرمان نمى داد هرگز اطاعت او واجب نبود.

از اين جهت در آيه ديگر، اطاعت پيامبر را اطاعت خود خدا تلقى مى كند و مى فرمايد:

(مَنْ يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطاعَ اللّه...).[2]

«هركس پيامبر را اطاعت كند از خدا فرمان برده است».

جايى كه اطاعت پيامبر بايد به اذن او صورت گيرد و بدون اذن خدا، مقام «مطاعى» نداشته باشد حكم ديگر مطاعانى كه در قرآن وارد شده است، روشن مى گردد. اكنون وقت آن رسيده است كه به تعيين افرادى كه اطاعت آن ها به فرمان خدا لازم و واجب است، بپردازيم.

افرادى كه اطاعت آنان لازم است

افرادى كه اطاعت آنان به امر و فرمان الهى واجب است از چند گروه تجاوز نمى كنند: