نام کتاب : قرآن و اسرا آفرينش(تفسير سوره رعد) نویسنده : سبحانى، شیخ جعفر جلد : 1 صفحه : 79
روى همين جهت، قرآن حركت عمومى ماه و خورشيد و همه كرات آسمانى را محدود به «اصل معين» نموده آن جا كه مى فرمايد: (كُلٌّ يَجْرى لأَجَل مُسَمًّى).
پايان پذيرى حركات كرات
اين آيه بر خلاف انديشه هاى[1] رايج زمان نزول و قرآن، كه فلك و آن چه را در آن جاى گرفته بود، ابدى و غير قابل زوال مى پنداشتند، حركت ماه و خورشيد و حركت هر آن چه در آسمان هاست را به مدت [2]معينى محدود مى نمايد و از آن مدت، با «اجل مسمى» تعبير مى آورد.
پيش از آن كه درباره محدود بودن اين حركات سخن بگوييم لازم است درباره «اجل مسمى» از نظر قرآن، توضيحاتى بدهيم:
1. «اجل» در لغت عرب، به معناى مدتى است كه براى انجام عمل و يا قراردادى تعيين مى نمايند. گاهى اين لفظ در خود مجموع مدت به كار مى رود; مانند:
«هر يك از اين دو مدت را به سر ببرم نبايد تجاوزى بر من شود».
گاهى به معناى پايان مدت مى آيد; مانند:
[1] هيأت بطلميوس بر اساس بقاى افلاك و امتناع خرق و التيام استوار بود. [2] در آيه، پس از لفظ «كُلٌّ» ضميرى مانند «منهما» و يا «منها» مقدر است. هرگاه ضمير مقدر پس از لفظ «كل»، لفظ «منهما» باشد در اين صورت مرجع ضمير خورشيد و ماه بوده و آيه، دليل بر محدود بودن حركت اين دو خواهد بود و اگر ضمير مقدر «منها» باشد، مرجع ضمير «سموات» خواهد بود كه در آغاز آيه وارد شده و مقصود از محدود بودن حركت عمومى، مجموع آن چيزى است كه در عالم بالا قرار گرفته است. [3] قصص(28) آيه 28.
نام کتاب : قرآن و اسرا آفرينش(تفسير سوره رعد) نویسنده : سبحانى، شیخ جعفر جلد : 1 صفحه : 79