پژوهشى در مورد حروف مقطّعه قرآن

(المر* تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ...).

اين سوره، به سان 28 سوره ديگر با حروفى آغاز شده است كه در اصطلاح مفسران آنها را «فواتح السور» ويا «حروف مقطّعه» مى نامند. و مجموع حروفى كه در آغاز 29سوره وارد شده اند چهارده تاست و آنها عبارتند از: الف، لام، ميم، صاد، راء، كاف، هاء، ياء، عين، طاء، سين، حاء، قاف و نون. همه اين حروف در اين جمله زير جمع شده اند:«صراط علي حق نمسكه; راه على، حق است، ما به آن چنگ مى زنيم».

مفسران در تفسير اين حروف به بحث و گفتگو پرداخته و اقوال و آراى زيادى[1] در تفسير اين حروف بيان نموده اند كه نقل و انتقاد اين اقوال از حوصله بحث بيرون است.

در ميان اين نظريات، سه نظر نزديك به واقع و حايز اهميت است و پذيرفتن هر كدام مانع از پذيرش ديگرى نبوده و به اصطلاح «مانعة الجمع» نمى باشند.

1. اين حروف به اسماى حسنى اشاره دارند و برخى افزوده اند علاوه بر اين كه متضمّن چنين اشاره اى اند سوگند به آنها نيز هستند; مثلاً «المر» سوره رعد را چنين