موسى بن جعفر ـ عليه السلام ـ نيز به امر رشيد زندانى شوند ودر آنجا جان به جان آفرين تسليم كنند. اگر اين علاقمندان مقام و منصب لاأقل دست پيشوايان معصوم را در تعليم وتربيت باز مى گذاشتند، اين نوع آبرو ريزيها پيش نمى آمد.

معمر از فارغ التحصلان مكتب اعتزال بصره بود.

3ـ ثمامة بن اشرس ابو معن نميرى(م/213هـ)

او از تربيت يافتگان مكتب اعتزال بغداد ونويسنده بليغى بود. وقتى مأمون از فضل او آگاه شد، او را به وزارت دعوت كرد، ولى او نپذيرفت.[1]

ابو منصور بغدادى مى نويسد: او رهبر قدريه يعنى (معتزله) در زمان مأمون ومعتصم وواثق بود واو بود كه مأمون را به اعتزال دعوت كرد.[2] سخن ابو منصور با تاريخ خلفاى سه گانه تطبيق نمى كند، زيرا مأمون در 218 در گذشته ومعتصم وواثق، به ترتيب پس از مأمون زمام خلافت را به دست گرفتند.

در اين صورت چگونه «ثمامة» متوفاى 213 مى تواند رهبر معتزله در عصر اين دو خليفه اخير باشد، مگر اينكه توجيه شود كه شاگردان او پرچمدار اعتزال در عصر معتصم وواثق بودند.

ابن مرتضى مى نويسد: ثمامة بن اشرس مكنّى به ابو معن نميرى، يگانه روزگار در علم وادب بود ودر جدل دست والايى داشت. ابو القاسم بلخى مى گويد: ثمامه روزى به مأمون گفت: من مسأله قدر(نسبت افعال انسان به خدا) را در دو كلمه براى شما خلاصه مى كنم وبراى انسان ضعيف چيزى بر آن مى