معتزله عصر ما پيرو او هستند و صاحب بن عباد وزير آل بويه، معتزله را به سوى او سوق مى داد.[1]

روز در گذشت او «ابوبكر بن دريد» نيز در گذشت ومردم وقتى هر دو جنازه را يك زمان در قبرستان مشاهده كردند گفتند: ادب وكلام مُرد وبه ياد در گذشت همزمان محمد بن حسن شيبانى وكسائى در رى زايد افتادند كه اولى فقيه بود ، دومى اديب وگفتند: فقه وادب مرد.

7ـ قاضى القضاة عبد الجبار بن احمد همدانى(324ـ415هـ)

او عبد الجبار بن احمد بن عبد الجبار همدانى اسد آبادى ملقب به قاضى القضاة است واين لقب به غير او اطلاق نمى شود. خطيب بغدادى مى نويسد: او در فروع، از مذهب شافعى پيروى كرده ودر اصول از معتزله وداراى مؤلفاتى است ومدتها قاضى شهرستان رى بود ودر راه حج وارد بغداد شد ودر آنجا به تدريس پرداخت. آنگاه اضافه مى كند: در راه سفرم به خراسان پيش از آنكه به رى برسم، قاضى عبد الجبار در گذشته بود واين جريان در سال 415 رخ داد.[2]

حاكم جشمى (م494هـ) در كتاب «شرح عيون المسائل» مى نويسد: او از معتزله بصره واز مروجين مذهب ابى هاشم بود. او نخست نزد أبى اسحاق بن عياش ، آنگاه نزد شيخ ابى عبد اللّه بصرى تلمذ كرد، سپس حاكم اضافه مى كند: من سخنى ندارم كه بتواند مراتب فضل ودانش او را بيان كند، زيرا او كسى است كه كلام را به زبان روشن بيان كرد ودر باره آن كتابهايى نوشت كه دانشجويان براى