«آنان كه آيات وبقاى در سراى ديگر را تكذيب كرده اند، اعمال خير آنها باطل مى گردد».

12ـ نفاق

نفاق كه يكى از شعب بسيار مذموم كفر است، از عوامل حبط معرفى شده است، چنانكه مى فرمايد: (قديعلم اللّه المعوّقين منكم والقائلين لاخوانهم هلم إلينا ولايأتون الناس إلاّ قليلاً اولئك لم يؤمنوا فأحبط اللّه أعمالهم وكان ذلك على اللّه يسيراً) (احزاب /18ـ19)

«خدا آنان را كه شماها را از شركت در جنگ باز مى دارند وكسانى را كه به برادران خود ميگويند، به سوى ما بياييد (ودر جنگ شركت نكنيد) مى شناسد وجز مقدار كمى در نبرد شركت نمى كنند... آنان كسانى هستند كه ايمان نياورده اند وخدا اعمال نيك آنها را نابود كرد واين كار بر خدا آسان است».

از به كار بردن لفظ «منكم» و «لإخوانهم» مى توان استفاده نمود، مقصود گروهى از منافقان است كه به ظاهر مسلمان بوده ودر باطن كافر بودند و ـ لذا ـ لفظ «لإخوانهم» به كار برده است.

آنچه در اين بخش آورديم، اسباب بارز «حبط» در اعمال است كه اگر به تجزيه وتحليل آنها بپردازيم، به عوامل كمى بازگشت مى كنند.

تكفير

اگر «احباط» به معنى نابودى حسنات به وسيله سيئات است، «تكفير» نقطه مقابل آن را تشكيل مى دهد وآن پوشاندن «سيئه» وبه عبارت صحيحتر محو آن به وسيله اعمال نيك است، اشكال ظلم كه در باره «احباط» تصور مى شد، در مورد