ثمرات اصل دوم: عدل

4

لطف الهى بر بندگان

عدل الهى اصل استوارى است كه شاخه هاى گسترده وپربارى دارد كه با سه شاخه يا سه ثمره آن آشنا شديم. اكنون وقت آن رسيده كه با نتيجه چهارم آن كه «وجوب لطف بر بندگان» است آشنا شويم.

گروه اشاعره واز ميان معتزله بغداد بشر بن معتمر، با وجوب لطف مخالفند ودر ميان اماميه قول به وجوب لطف هست اما نه به آن گستردگى كه در ميان معتزله وجود دارد. واين مطلب با آشنايى به مفهوم لطف وتقسيم آن بر محصل ومقرب كاملاً روشن مى گردد.

لطف محصل

لطف اين است كه خدا كارى صورت دهد كه بندگان به اطاعت وفرمانبردارى نزديك شوند وبه تعبير پيشينيان، «ما يقرب العبد إلى الطاعة» چيزى كه بنده را به فرمانبرداى نزديك سازد، ولى مبادى ومقدماتى كه مايه قرب بشر به خداست بر دو نوع است وهمين دو نوع است كه لطف را به دو قسم «محصل» و «مقرب» تقسيم مى كند:

اگر اهميت كارى كه از جانب خدا صورت مى گيرد به پايه اى برسد كه اگر انجام ندهد، هدف آفرينش تحقق نمى پذيرد وخلقت انسان سر از عبث ولغو در