2

خدا آفريننده كارهاى بندگان است

يكى از عقائد اهل حديث كه به آن مى بالند، اين است كه: خدا آفريننده كارهاى بندگان است وانگيزه آنان بر چنين عقيده اى، حفظ«توحيد در خالقيت» است. از آنجا كه عقل ونقل(ودر نزد اهل حديث، تنها نقل)، خدا را تنها آفريننده در جهان، معرفى مى كند، ويادآور مى شود كه جز او خالق وآفريننده اى نيست، اشاعره، بر آن شدند كه بگويند در جهان، هيچ فعل وانفعالى وكنش وواكنشى نيست، مگر اينكه خدا به طور مستقيم وبى واسطه آن را مى آفريند، وميان خدا ونمودهاى طبيعى وآثار مادّى، كوچكترين سبب وعلتى در كار نيست، حتى اگر فردى دچار بيمارى مالاريا مى شود، اوست كه مستقيما زردى وتب را در بدن بيمار مى آفريند واگر غير اين باشد، با گفته وحى الهى كه مى گويد:

((هَلْ مِنْ خَالِقِ غَيْرُ اللَّهِ)) مخالف خواهد بود.

چنين تفسيرى از«توحيد در خالقيت»، پيامدهاى ناگوار فلسفى وكلامى واجتماعى به دنبال دارد كه آنان، همه را پذيرفته اند، وما بعداً به آنها اشاره