چند در آغاز كتاب «الابانه» خود را در بست در اختيار احمد بن حنبل مى گذارد وچشم وگوش بسته از او پيروى مى كند، با اين همه شيخ كوثرى معاصر مى گويد: اين نوع تعبيرها از امام حنابله، جنبه تاكتيكى داشته ونظر اين بود كه در ميان آنان نفوذ پيدا كند.

در هر حال، نمى توان خدمت ظاهرى شيخ را نسبت به اهل تنزيه ناديده گرفت، سرانجام، مسلك اشعرى، مسلك تنزيه از تجسيم وجهت دارى است، ومشايخ اشاعره نيز بر اين عقيده، افتخار مى كنند، ولى كتاب «الابانه» او در اين قسمت، بسيار سست وكوتاه وتا حدى گمراه كننده است.

آثار علمى او

شيخ اشعرى در كتابى به نام «العمده»، از آثار علمى خود نام برده ودر زمان تأليف اين كتاب، كه سال 320 بوده است، در حدود 98 كتاب داشته است، ولى همه اين كتاب ها جز مقدار ناچيزى، دست خوش حوادث شده واثرى از آنها باقى نيست وشايد در كتابخانه هاى بزرگ جهان، برخى از آثار مخطوط او در دست باشد. اينك آنچه را كه تا كنون از او منتشر شده است، نام مى بريم:

1ـ الابانه عن اصول الديانه

اين كتاب، بارها چاپ شده و اخيرا در دمشق، مكتبه دارالبيان، به نشرفنى آن اقدام نموده و ابن نديم در فهرست خود، آن را «التبيين عن اصول الدين» ميخواند[1].