اگر اهل حديث، در عقائد خويش سايه به سايه روايات مى رفتند، بايد در مورد قديم و حادث بودن كلام خدا، لب فرو مى بستند و به هيچ يك از دو طرف تمايل نمى كردند، ولى متأسفانه، اهل حديث، فريب بازى گران ميدان سياست را خورده ودر اين عقيده، بيش از حد پافشارى كرده اند.

انديشه قديم بودن كلام خدا، از بدعتهاى يهوديان و مسيحيان است، كه در ميان مسلمانان، با زيركى خاصى پخش كرده اند. از نظر يهوديان، تورات كه كلام خداست، قديم است و حادث نيست و محققان در مذهب يهود، به اين مطلب تصريح كرده اند[1].

اين تنها يهوديان نيستند كه تورات را قديم مى دانند، بلكه مسيحيان، مسيح را به عنوان «كلمة اللّه»،قديم تلقى كرده و او را ازلى مى پندارند،روزگارى كه اين مسئله بر سر زبانها افتاد، زمانى بود كه حاشيه حكومت اموى را مسيحيان، اشغال كرده و در رأس آنان يوحناى دمشقى بود كه در ميان مسلمانان، اين انديشه را پخش كرد و او بود كه براى اولين بار مسئله عشق پيامبر را به زينب بنت جحش،در تاريخ گنجانيد.

همگى مى دانيم كه مسيح، «كلمة اللّه» است، ولى هرگز كلمه خدا بودن، نشانه قديم بودن او نيست، زيرا همان طورى كه در گذشته ياد آور شديم، سراسر وجودات امكانى كلام خداست، ولى علت تخصيص مسيح به اين لقب به خاطر اعجاز آميز بودن تولد اوست.

از آنجا كه اعتقاد به قديم بودن كلام خدا، مايه شرك و فرض «قديم» ديگرى جز خداست، گروهى در برابر اين انديشه ايستادگى كرده اند و گويا اولين بار جعدبن درهم وجهم بن صفوان و پس از آنان معتزله، قديم بودن كلام خدا را انكار