عملى انسانى مى خوانيم و كار آنان را مى ستاييم؟

براى آزادى، حدّ و مرزى است

آزادى لفظ زيبا و شورانگيز و در عين حال فريبنده اى است ولى مطلب اين است كه، بايد در حدود و قيود آزادى كمى بينديشيم. آيا آزادى فرد و اجتماع در هر حال مستحسن و زيبا است يا اين كه براى آزادى حد و مرزى است و تجاوز از آن، مايه بدبختى و ذلت است؟ به عبارت ديگر آن چنان نيست كه آزادى در هر حال و در هر وضعى مطلوب و مستحسن باشد; زيرا آزادى بى قيد و شرط به سان آزادى كودك است كه مى خواهد همه چيز را بشكند، به همه جا برود و به همه چيز دست بيندازد و چنين آزادى به ضرر انسان ها تمام مى گردد.

فرض كنيد گروهى با تشكيل دادن كلوپ ها ـ در داير ساختن مراكز تبليغى بخواهند اخلاق و روحيات مردم را فاسد سازند و اصول انسانى را تحت عنوان «آزادى عقيده و عمل» زير پا بگذارند آيا جلوگيرى از اين گروه با اصل حرّيت و آزادى مخالف است؟!

به يقين نه، چون آزادى تا آن جا محترم است كه به اصول صحيح زندگى و ارزش هاى اخلاقى لطمه اى وارد نسازد و جامعه انسانى را به افكار جاهلانه و اعمال ضد انسانى دعوت ننمايد وگرنه چنين افكار و عقايد و اعمال و رفتارى از نظر خرد محكوم است. جلوگيرى از اعمال شرم آور چنين گروهى وظيفه وجدانى هر فرد علاقه مند به شرف انسانى و اصول صحيح زندگى است. از اين جهت در برخى از كشورهايى كه به آزادى و دموكراسى معروفند، قوانينى وجود دارد كه از نهضت هاى زيان بخش اقتصادى و اخلاقى و اجتماعى جلوگيرى مى نمايد و هيچ خردمندى كار آنان را با اصول حرّيت منافى نمى داند.