مؤثر باشد.

ماركس از ميان اين تمايلات رنگارنگ فقط ميل به كسب قدرت «اقتصادى» را در نظر گرفته است ميل به كسب قدرت در آغاز زندگى، حالت ايستايى دارد نه پويايى و در مرحله نخست براى او قدرت زيستن مطرح است ولذا به دنبال خوراك و پوشاك و مسكن مى رود ولى پس از فراهم شدن نيازهاى نخستين اقتصادى، ميل به كسب قدرت، حالت پويايى به خود گرفته و ديگر تمايلات او در درون او خودنمايى مى كند، و در خود ميل به تشخّص، ميل به مقام فرمانروايى، احساس مى كند و مبارزه براى رسيدن به حداكثر اين تمايلات آغاز مى گردد و اين مبارزه بر تحولات تاريخ انسانى اثر روشنى مى گذارد.[1]

2. ابعاد چهارگانه روح انسان و حركت هاى تاريخى

در زمان ماركس، روانشناسى و روانكاوى، پيشرفت قابل ملاحظه اى نكرده بود و اين دو علم دوران جنينى خود را مى گذراند و لذا وى موفق به استفاده از اصول مسلم اين دو علم، نگرديده و از ميان خواسته هاى انسان فقط به خواسته اقتصادى او توجه نموده است در صورتى كه روانكاوى امروز براى روح انسان ابعاد قابل ملاحظه اى ذكر كرده كه هر كدام عامل مهم و سرنوشت سازى مى باشند.

اين ابعاد چهارگانه عبارتند از:

1. حس كنجكاوى.

2. حس نيكى.