هر دالى ممكن است به يكى از اين سه گونه بر مدلول خود دلالت كند: يا دلالت عقلى است يا طبعى و يا وضعى.

دلالت عقلى‌ يعنى عقل انسان با ديدن دال به مدلول منتقل مى‌شود به جهت ملازمه ذاتى ميان آن دو، مانند اينكه از ديدن سنگى كه به هوا پرتاب ميشود پى به وجود پرتاب كننده آن مى‌برد.

دلالت طبعى‌ يعنى طبع انسان از ديدن چيزى پى به وجود چيز ديگر مى برد، مانند اينكه از ديدن انسانى كه خميازه مى‌كشد پى به خستگى او مى‌برد، يا از سرخ شدن رنگ چهره به شرمندگى، هر چند عقلًا ميان اين دو امر تلازمى نباشد.

دلالت وضعى‌ يعنى ارتباط بين دال و مدلول وابسته به جعل و قرار داد و وضع است، و عقل و طبع به خودى خود به اين ارتباط پى نمى‌برد. مانند دلالت حروف و كلمات بر معانى خود يا برخى از علائم راهنمايى و رانندگى، در اين قسم تا وضع و جعلى نباشد و تا انسان عالم به آن قرارداد نباشد اين دلالت صورت نمى‌گيرد.

شعائر غالباً از نوع دلالتهاى وضعى است، يعنى اين ارتباطى كه بين اين شعيره و مدلول آن وجود دارد در غالب معلول وضع و جعل و قرارداد است، تا جعل نباشد انسان از طريق عقل و يا طبع پى به دلالت آن نمى‌برد. مثلًا مسلمانها در جنگ بدر «يا منصور امت» را شعار خود قرار داده بودند، اين جمله كه به معنى طلب يارى از خدا براى هلاك كفار است آن زمانى شعار مسلمانان شد كه چنين قرارى بين آنها گذاشته شد وقبل از آن دلالتى بر جبهه مسلمانان نداشت.