قبلاً مالك آن زمين بوده اند، نيست. مال خود او مى شود و بايد خمس آن را بدهد. ولى اگر احتمال دهد كه مال يكى از آنان است; بايد به او اطلاع دهد و چنانچه معلوم شود مال او نيست، بايد به كسى كه پيش از او مالك زمين بوده اطلاع دهد و به همين ترتيب به تمام كسانى كه پيش از او مالك زمين بوده اند خبر دهد، و اگر معلوم شود مال هيچ يك از آنان نيست، مال خود او مى شود و بايد خمس آن را بدهد.

(مسأله 1509) اگر در ظرف هاى متعددى كه در يكجا دفن شده، مالى پيدا كند كه قيمت آنها روى هم 105 مثقال نقره سكّه دار يا 15 مثقال طلاى سكّه دار باشد، بايد خمس آن را بدهد. ولى چنانچه چند گنج در جاهاى مختلف پيدا كند. اگر قيمت هر كدام به حدّ نصاب رسيد خمس آن را بدهد، و اگر همه آنها روى هم به اين مقدار برسد، بنابراحتياط خمس آن را نيز بپردازد.

(مسأله 1510) اگر دو نفر گنجى پيدا كنند كه قيمت سهم هر يك از آنان به 105 مثقال نقره يا 15 مثقال طلاى سكه دار برسد، بايد خمس آن را بدهند.

(مسأله 1511) اگر كسى حيوانى را بخرد و در شكم آن مالى پيدا كند چنانچه احتمال دهد كه مال فروشنده است، بنابر احتياط واجب بايد به او خبر دهد، و اگر معلوم شود مال او نيست، بايد به ترتيب، صاحبان قبلى آن را خبر كند و چنانچه معلوم شود كه مال هيچ يك از آنان نيست، بنابر احتياط مستحب خمس آن را بدهد.

4ـ مال حلال مخلوط به حرام

(مسأله 1512) اگر مال حلال با مال حرام به طورى مخلوط شود كه انسان نتواند آن ها را از يكديگر تشخيص دهد و صاحب مال حرام و مقدار آن، هيچ كدام معلوم نباشد، بايد خمس تمام مال را بدهد و بعد از دادن خمس، بقيه مال حلال مى شود.

(مسأله 1513) اگر مال حلال با حرام مخلوط شود و انسان مقدار حرام را بداند ولى صاحب آن را نشناسد، بايد آن مقدار را به نيّت صاحبش صدقه بدهد و احتياط واجب آن است كه از حاكم شرع هم اذن بگيرد.