«به حقّ دينم سوگند او همان يار احمد است كه در كتابهايمان مىيافتيم كه پس از او كار را به عهده مىگيرد و نيز در كتابهايمان مىخوانديم كه مرد ديگرى مىآيد كه چون شير بلند است و جلاى وطن ما به دست اوست.»
مىگويد: ناگهان آن مسيحى فرياد زد و گفت:
«كسى كه وصفش را گفتى همراه او ديدم در حالىكه از او جدا نمىشد.» [1]
مطلب ششم: اطّلاعات نظامى جديد (از قرون وسطى تا كنون)
بررسىهاى جديد نشان مىدهد كه امپراتورى چنگيز خان [2]اهدافش را از طريق كارهاى اطّلاعاتى تأمين مىكرد. چنگيز خان برخى از نيروهاى اطّلاعاتى دشمن را به عنوان وسيلهاى براى ترسانيدن سپاه خودشان به خدمت مىگرفت. او در هنگام به كارگيرى جاسوسان، شايعاتى، براى پراكندن ميان دشمن، به آنها القا مىكرد. وى نيروهاى اطّلاعاتىاش را رهسپار كرد و آنان را در پوششهاى گوناگون عليه سرزمين اسلامى خوارزم به كار گرفت. [3]
بازرگانان دوره گرد بهترين نوع و بيشترين شمار جاسوسان او را تشكيل مىدادند و از بين نژادهاى گوناگونى كه در هوش و قدرت بيان ممتاز بودند، برگزيده مىشدند. اينان بيشترين شمار نيروهاى اطّلاعاتى چنگيز را تشكيل مىدادند و پيشاپيش سپاه او حركت مىكردند. و در ضمن دادوستد با تجّار مورد اعتماد شهرها از اخبار و وقايع اطراف كسب
[1] -ر. ك: واقدى، فتوح الشام، ص 18.
[2]- چنگيز خان: (1167-1227) فاتح مغول، نام اصلى او تموچين است، به عنوان رئيس قبايل متّحد مغولجانشين پدر شد. پس از فتح مغولستان در سال 1206 و تشكيل پايتختى در قره قورم، لقب تموچين را اختيار كرد. در سال 1213 به امپراتورىشان در شمال چين يورش برد و در سال 1215 بر اغلب اراضى آن ناحيه از جمله بر پايتخت مسلط گرديد. در سالهاى 1218-1224 تركستان و سرزمين افغانستان را گشود و به ايران و دولتهايى كه در جنوب شوروى (سابق) قرار دارند حمله كرد. وى در اثناى جنگهايش با «شان» ، مرد و مملكت او ميان سه پسرش تقسيم گرديد. جنگهاى چنگيز خان به خدعههاى ترسناك مشهور است و امپراتورى او تا سال 1268 كه به دست تيمور لنگ نابود گرديد، پابرجا بود. (ر. ك: محمد شفيق غربال، الموسوعة العربية الميسره، ص 650.)
[3] -احمد شنتاوى و همكاران، دائرة المعارف الاسلاميه، تجديدنظر وزارت معارف م 12، ص 386-392؛ صلاح نصر، حرب العقل و المعرفة، ص 10-16؛ حافظ ابراهيم خير الله، ملف السبعينات فى عالم الاستخبارات، ص 3.