«سُنَّةُ الِّلئامِ قُبْحُ الْكَلامِ»[1]

زشت گويى، شيوه فرومايگان است.

نكته ديگرى كه بايد به آن توجّه داشت، اين است كه مزاح نبايد براى انسان به صورت يك عادت هميشگى درآيد، به‌گونه‌اى كه همواره دنبال بهانه‌اى باشد تا با كسى شوخى كند، زيرا اين صفت، تصوير زننده‌اى از انسان در ذهن مردم ايجاد مى‌كند، به طورى كه مردم او را شخصى دلقك و بذله‌گو تصوّر مى‌كنند و بين شوخى‌ها و موضع‌گيرى جدّى او فرقى نمى‌گذارند. در اين باره على 7 فرمود:

«مَنْ جَعَلَ دَيْدَنَهُ الْهَزْلَ لَمْ يُعْرَفْ جِدُّهُ»[2]

هر كس شوخى را عادت خود قرار دهد، موضع جدّى او (از شوخى‌هايش، باز) شناخته نمى‌شود.

آفات مزاح‌

شوخى‌كردن بدون رعايت حدود و مرزهاى يادشده، آفاتى در پى دارد كه بعضى رابه اختصار ذكر مى‌كنيم:

1- موجب آبروريزى انسان مى‌شود. رسول خدا 6 فرمود:

«الْمِزاحُ تَذْهَبُ بِماءِ الْوَجْهِ»[3]

شوخى آبرو را مى‌برد.

[1] - شرح غرر الحكم، ج 5، ص 127.

[2] - همان، ص 227.

[3] - بحارالانوار، ج 76، ص 58.