نام کتاب : آشنايى با ابواب فقه نویسنده : نوری، محمد اسماعیل جلد : 1 صفحه : 136
(*+) انجام نمىگيرد. آنها عبارتند از: 1- قاضى: كسى كه قضاوت و داورى كند و حكم صادر نمايد. 2- مدّعى: كسى كه حقى را از ديگرى مطالبه مىكند و عليه او اقامه دعوا مىنمايد. 3- مدّعى عليه: كسى كه عليه او اقامه دعوا مىگردد و حقى از او خواسته مىشود كه گاهى به عنوان «منكر» ناميده مىشود. 4- مدّعى به: چيزى كه در مورد آن اقامه دعوا مىشود. ويژگىهاى قاضى اين ويژگىها عبارت است از: بلوغ، عقل، عدالت، اجتهاد مطلق، مرد بودن، حلال زادگى، اعلميّت نسبت به علماى شهرى كه در آن قضاوت مىكند (بنابر احتياط واجب) و داشتن حافظه متعارف (بنابر احتياط واجب). «1» در حال حاضر، به دليل ضرورت و فقدان قاضى جامع الشرائط در ديدگاه فقهى امام خمينى (ره) قضاوت افرادى كه از شرط اجتهاد مطلق برخوردار نيستند جايز است و به قضاتى كه ولىّ فقيه به آنها اجازه قضاوت داده است در اصطلاح، «قضات مأذون» مىگويند. شهيد مطهرى (ره) درباره صفات قاضى مىنويسند: در اسلام، همان اندازه كه درباره شخصيت علمى قاضى دقّت زياد شده، كه بايد در حقوق اسلامى صاحب نظر و مجتهد مسلّم باشد، درباره صلاحيت اخلاقى او (نيز) نهايت اهتمام به عمل آمده است. قاضى بايد مبرّا از هرگونه گناه باشد- و لو گناهى كه مستقيما" با مسائل قضايى سر و كار ندارد- قاضى به هيچ وجه حق ندارد ازمتخاصمين اجرت بگيرد، بودجه قاضى بايد به طور وافر از بيت المال مسلمين تأديه شود، مسند قضا آن قدر محترم است كه طرفين دعوا هر كه باشد- و لو خليفه وقت باشد، آن چنان كه تاريخ در سيره على (ع) نشان مىدهد- بايد با كمال احترام، بدون هيچ گونه تبعيضى در پيشگاه مسند قضا حاضر شود. «2»
نام کتاب : آشنايى با ابواب فقه نویسنده : نوری، محمد اسماعیل جلد : 1 صفحه : 136