نام کتاب : احكام حقوقى اسلام(ج2) نویسنده : یوسفیان، نعمت الله جلد : 1 صفحه : 71
فصل چهارم تزاحم حقوق امروزه با توجه به وسعت تمدن و شهر نشينى و وجود قوانين و مقررات لازم در جهت بهبود هر چه بيشتر روابط اجتماعى، ديده مىشود كه شهروندان گاهى از حدود خود تعدّى كرده، مقررات را مراعات نمىكنند و موجبات مزاحمت ديگران را فراهم مىآورند. در اين فصل، به بررسى بعضى از احكام مربوط به مزاحمت حقوق افراد و تعدّى از مقررات اجتماعى مىپردازيم: مفهوم «تزاحم حقوق» «تزاحم» از ماده «زحمت» است و در اصطلاح، هرگاه دو حكم براى يكديگر مزاحمتى ايجاد كنند، به گونهاى كه نتوان به هر دو عمل كرد، به آن «تزاحم» گويند و آن دو حكم را «متزاحِمَيْن» نامند. به عنوان مثال، هر گاه دو نفر غرق شده باشند و مكلّف قدرت نجات هر دو را نداشته، بلكه تنها نجات يك نفر برايش مقدور باشد، در آن صورت، دو واجب، «متزاحم» خواهند بود «1». واژه «حقوق» نيز جمع «حق» و عبارت از ماهيتى اعتبارى و نسبتى ويژه ميان شخص داراى حق و متعلّق آن حق است و لازمه اين نسبت، نوعى سلطه مىباشد. اين ماهيت اعتبارى در بعضى موارد عقلايى است و شارع آن را امضا كرده و در بعضى موارد ديگر، شرعى بوده و شارع آن را تأسيس كرده است.
نام کتاب : احكام حقوقى اسلام(ج2) نویسنده : یوسفیان، نعمت الله جلد : 1 صفحه : 71